Η Αγία Ελεούσα, γνωστή κι ως Ελεούσα είναι ένας από τους οικισμούς που βρίσκονται στο νησί της Ρόδου, ο οποίος κουβαλάει στις πλάτες του το στίγμα της αρρώστιας που κυκλοφορούσε στην ατμόσφαιρα του, αλλά και της εικόνας των ερειπωμένων κτιρίων που ακολούθησε την απομάκρυνσης της ιταλικής διοίκησης. Χαρακτηρισμένη κι ως χωριό φάντασμα τα μονοπάτια της κρύβουν μια άκρως ενδιαφέρουσα ιστορία που σίγουρα αξίζει να γνωρίσουμε. Πάμε λοιπόν να δούμε το χωριό της Αγίας Ελεούσας στο πέρασμα των χρόνων.
Ιθάκη: Το ερειπωμένο και γκρεμισμένο σπίτι που έγινε μία πέτρινη βίλα
Αγία Ελεούσα: Η πολλά υποσχόμενη κατασκευή
Η αρχιτεκτονική της είχε ως πηγή έμπνευσης τα καταπράσινα χωριά των Ιταλικών Άλπειων, που έδωσαν το διάχυτο αποτύπωμα τους και στην αισθητική της ευρύτερης περιοχής. Οι πρώτοι του κάτοικοι δεν ήταν πάρα ξυλοκόποι από την βόρεια πλευρά της Ιταλίας, προερχόμενοι απ’ την κοιλάδα με το όνομα Φιέμε, που εγκαταστάθηκαν εκεί μαζί με τις οικογένειες τους. Η εκμετάλλευση της ξυλείας άλλωστε αποτελούσε ένας απ’ τους πιο σημαντικούς στόχους για το ορεινό αυτό περιβάλλον, μαζί με την περιποίηση του καταπράσινου αναδασωτέου περιβάλλοντος .
Με φόντο τα πυκνά πεύκα που διατρέχουν το βουνό, χτίζονται μοναδικά κτίρια βαμμένα με χρώματα που ξεχώριζαν για την ένταση τους έχοντας πάντα ως κέντρο τους την πλατεία του χωριού. Η λεγόμενη αγορά κατείχε το μεγαλύτερο μέγεθος ανάμεσα στα υπόλοιπα κτίσματα, με τις καμάρες και τα μικρά της καμπυλωτά μπαλκόνια, να της δίνουν μια άκρως γοητευτική εικόνα. Στους δρόμους του οικισμού θα έβρισκες να στέκουν το σχολείο, ο καθολικός ιερός ναός της Σάντα Μαρία, ο οποίος αργότερα μετατράπηκε σε ορθόδοξο και αφιερώθηκε προς τιμήν του Αγίου Χαραλάμπους, ταχυδρομείο ακόμα και φυλακές, δημιουργώντας έτσι ένα σκηνικό μιας καθόλα ολοκληρωμένης κοινότητας.
Σε απόσταση αναπνοής από την πλατεία, διακόσια περίπου μέτρα απόσταση, μπροστά σου απλώνεται το υδραγωγείο, που παρείχε νερό για ολόκληρη την περιοχή, το οποίο αποτελεί, από εκείνα ακόμα τα χρόνια, τόπος κατοικίας ενός είδους προς εξαφάνιση, προστατευόμενο μάλιστα από το γράμμα του νόμου. Αυτή η δεξαμενή σε κυκλικό μέγεθος, η οποία μαζεύει τα ύδατα της γειτονικής πηγής Κοσκινιστή, φιλοξενεί ένα μεγάλο πλήθος από Γκιζάνια, δηλαδή μικρά σε μέγεθος ψάρια του γλυκού νερού, που συναντιούνται να διαβιούν μονάχα στο συγκεκριμένο νησί.
Αγία Ελεούσα: Η αλλαγή του σκηνικού μετά τη λήξη του πολέμου
Η πλέον ζοφερή κατάληξη βρίσκει το άλλοτε σχολείο του χωριού να αλλάζει ταυτότητα και να μετατρέπεται στο σανατόριο των Δωδεκανήσων υπό το όνομα “Βασίλισσα Φρειδερίκη”, ώστε να φιλοξενηθούν οι νοσούντες από φυματίωση ολόκληρης της επικράτειας, την ασθένεια που μάστιζε κατά κόρον στις αρχές του προηγούμενου αιώνα. Το εγκαταλελειμμένο σκηνικό του οικισμού , αποτελούσε το ιδανικό μέρος για την απομόνωση των ασθενών και την προστασία των υπόλοιπων κατοίκων του νησιού από τη μετάδοση. Παραμένοντας σε λειτουργία για είκοσι και πλέον χρόνια, φιλοξενεί πάνω από χίλια περιστατικά και παρότι οι αρχές της δεκαετίας του 1970 το βρίσκουν κλειστό και εκμεταλλευόμενο από τις στρατιωτικές δυνάμεις της χώρας ως την αυγή της νέας χιλιετίας, το όνομα του χωριού εξακολουθεί να είναι συνυφασμένο με την αρρώστια και την εγκατάλειψη έως το σήμερα.
Η Αγία Ελεούσα παραμένει ακόμα ένα χωριό με ερειπωμένα μεν κτίρια που όμως αχνοφαίνεται η πάλαι ποτέ τους αίγλη στο τοπίο τους, μένει μόνο να δοθεί μια ευκαιρία για να επανέλθει στην επιφάνεια.
Ταξίδια στην Ελλάδα
Αρχοντικό Μαυρομιχάλη: Το «στοιχειωμένο σπίτι της Καστέλλας» και οι μύθοι του
Πώς είναι σήμερα το πάλαι ποτέ περίφημο σαλέ Κυκλάμινα στην Πάρνηθα
Πάρκο των Ψυχών: Το εναλλακτικό υπαίθριο μουσείο 40 λεπτά από την Αθήνα
