Η Αθήνα αλλά και γενικώς η Αττική χαρακτηρίζονται για την πλούσια ιστορία της αλλά και τον θρησκευτικό τους πλούτο. Σε όλες τις περιοχές θα συναντήσεις εκκλησίες και μοναστήρια πολλά από οποία έχουν ιστορία αιώνων. Κάποιες από τις μονές και τους ναούς έχουν, μάλιστα ξεχωρίσει είτε για την αρχιτεκτονική τους είτε για την ιστορία τους. Ένα από αυτά είναι και η Μονή Δαφνίου που ξεχωρίζει όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και σε ολόκληρη τη Μεσόγειο.
Η ιστορία της Μονής
Η Μονή Δαφνίου βρίσκεται στο Χαϊδάρι. Χτισμένη στις παρυφές του Ποικίλου Όρους, επί της Λεωφόρου Αθηνών, στο ρεύμα προς Αθήνα θα χρειαστεί να κάνεις μόλις 11 χιλιόμετρα από το κέντρο της πόλης για να την επισκεφτείς. Ο ναός είναι χτισμένος στη θέση που υπήρχε το Ιερό του Απόλλωνα στο Δαφνί. Από όσα ξέρουμε για την ιστορία της. Η μονή ιδρύθηκε τον 6ο αιώνα. Από το Ιερό του Απόλλωνα ο οποίος είχε καταστραφεί από τους Γότθους απέμειναν κάποιοι κίονες ιωνικού ρυθμού οι οποίοι χρησιμοποιήθηκαν και πάλι. Σήμερα έχει διασωθεί μόνο ένας, ενώ οι υπόλοιποι μεταφέρθηκαν στο Λονδίνο από τον Λόρδο Έλγιν.
Όσον αφορά το καθολικό της μονής, αυτό χρονολογείται στον όψιμο 11ο αιώνα και ανήκει στον αρχιτεκτονικό τύπο του οκταγωνικού σταυροειδούς ναού. Πρόκειται πραγματικά για μια εντυπωσιακή κατασκευή ενώ εκεί σώζονται ψηφιδωτά, τα καλύτερα διατηρημένα της πρώτης περιόδου. Η αυστηρή και ιερατική απεικόνιση του Παντοκράτορα Χριστού στο εσωτερικό του τρούλου είναι κύριο χαρακτηριστικό της Μακεδονικής εποχής.
Το 1205 η Μονή Δαφνίου λεηλατήθηκε από τους Σταυροφόρους. Ήταν τότε που ο Όθων ντε λα Ρος, Δούκας των Αθηνών, την παραχώρησε στους Κιστερκιανούς μοναχούς. Σε αυτή τη χρονική περίοδο έρχονται και αλλαγές στην όψη του ναού. Οι Γάλλοι μοναχοί ανοικοδόμησαν τον εξωνάρθηκα και πρόσθεσαν μεταξύ άλλων έναν περίβολο γύρω από το μοναστήρι. Τελικά εκδιώχθηκαν από τους Τούρκους. Με το πέρασμα των αιώνων η μονή ερημώθηκε. Οι εργασίες αποκατάστασής της ξεκίνησαν μόλις το 1888.
Η ονομασία της Μονής Δαφνίου
Όσον αφορά την ονομασία της, αυτή έχει συνδεθεί με το αρχαίο Ιερό του Δαφναίου Απόλλωνα πάνω στον οποίο, όπως είπαμε, θεωρείται ότι έχει κτιστεί. Υπάρχουν όμως και άλλες εκδοχές. Μία από αυτές, λοιπόν, αναφέρει ότι πήρε το όνομά της από το πλήθος των δαφνών που υπήρχαν στην περιοχή. Δεν αποκλείεται, μάλιστα, αυτός ήταν και ο λόγος ίδρυσης του αρχαίου Ιερού.
Υπάρχει και μια άλλη εκδοχή η οποία την συσχετίζει με την Παναγία της Δάφνης στην Κωνσταντινούπολη. Η παράδοση αναφέρει ότι η ονομασία καθώς και η ίδρυση του Δαφνίου σχετίζονται με τη βασιλοπούλα Δάφνη. Θρύλος της εποχής αναφέρει ότι η Δάφνη ναυάγησε στη θάλασσα του Σκαραμαγκά, αλλά διασώθηκε μαζί με δώδεκα βαρέλια γεμάτα φλουριά. Για να ευχαριστήσει την Παναγία, έχτισε προς τιμήν της το μοναστήρι και όσα φλουριά περίσσεψαν τα έθαψε σε επτά πιθάρια στον περίβολο της μονής
Η Μονή Δαφνίου, μνημείο της UNESCO
Αυτή η εντυπωσιακή αρχιτεκτονική της και η ιδιαίτερη ψηφιδωτή διακόσμηση του ναού της μονής, την καθιστούν ένα από τα πλέον εξαιρετικά μνημεία της βυζαντινής τέχνης. Από το 1990, μάλιστα, αποτελεί μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO. Τόσο η τεχνοτροπία όσο και η τεχνική κατασκευής του ναού είναι εξαιρετικής ποιότητας καθιστώντας τον από τα πλέον σημαντικά βυζαντινά μνημεία του ελλαδικού χώρου, εφάμιλλο των μνημειακών ναών της Κωνσταντινούπολης. Δυστυχώς, ωστόσο, στο σεισμό του 1999 υπέστη σοβαρές ζημιές.
Η Μονή Δαφνίου είναι ένα θρησκευτικό μνημείο στην Αττική, μια ανάσα από το κέντρο της Αθήνας που αξίζει να δεις από κοντά.
Σημαντική πληροφορία
Η Μονή είναι επισκέψιμη κατά τις εξής μέρες και ώρες:
Τετάρτη, Πέμπτη, Παρασκευή και Σάββατο 08:00 - 15:00
Πηγή εξωτερικής φωτογραφίας: Από Sp!ros - Έργο αυτού που το ανεβάζει, CC BY-SA 4.0
Αθήνα: Η εκκλησία που φυλάει την καρδιά του Υψηλάντη εδώ και 160 έτη
