Ακόμη και τα πιο μικρά ελληνικά χωριά τις περισσότερες φορές έχουν να σου διηγηθούν ενδιαφέρουσες ιστορίες και έχουν μια ιστορία που μπορεί ούτε να την φαντάζεσαι. Μια τέτοια περίπτωση είναι ένα ελληνικό χωριό στην Πελοπόννησο και συγκεκριμένα στη Λακωνία. Ο λόγος για τα Χρύσαφα. Ένα μικρό χωριό με μεγάλη ιστορία μέρος της οποίας είναι και η καστροκκλησιά που θα δεις αν βρεθείς εκεί. Ο λόγος για την Παναγία η Χρυσαφίτισσα η οποία κατασκευάστηκε όταν τα Χρύσαφα αποτελούσαν το πάμπλουτο προπύργιο της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας.
Χρύσαφα: Το χωριό με την καστροκκλησιά και την ιστορία των 1.000 ετών
Τα Χρύσαφα είναι χτισμένα στα 550 μέτρα υψόμετρο στη δυτική πλαγιά του Πάρνωνα. Αν φτάσεις στην Σπάρτη, θα προσεγγίσεις πολύ εύκολα το συγκεκριμένο χωριό είναι μόλις 15 περίπου χιλιόμετρα μακριά της. Το χωριό αυτό με τους λίγους κατοίκους περιβάλλεται από χαμηλή βλάστηση ενώ οι κάτοικοι εδώ και χρόνο καλλιεργούν κυρίως ελιές. Παρά το μικρό μέγεθός του έχει πολύ σημαντική ιστορία 1.000 και αποτέλεσε σταθμό μέσα στους αιώνες.
Τα Χρύσαφα ξεχώριζαν για τον πλούτο τους κατά τη διάρκεια των βυζαντινών χρόνων όπως επίσης και κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας. Ωστόσο, κοντά στο 1770 το όμορφο αυτό και πλούσιο χωριό καταστράφηκε από Τουρκαλβανούς μετά τα Ορλωφικά. Η απόδειξη του πλούτου και της ισχύος του χωριού φαίνεται και από τις υπάρχουσες ακόμη αξιόλογες βυζαντινές εκκλησίες μεταξύ των οποίων η συγκεκριμένη. Σε αυτές ανήκει και η Παναγία η Χρυσαφίτισσα, μια καστροκκλησιά άκρως εντυπωσιακή.
Το βίντεο από το κανάλι Haanityτου Youtube σου δίνει μια καλή εικόνα για το πώς είναι η εκκλησία σήμα κατατεθέν του πάλαι ποτέ προπύργιου της Βυζαντινής αυτοκρατορίας.
Οι αγιογραφίες της εκκλησίας μαρτυρούνται από τη σωζόμενη επιγραφή των χορηγών: Μιχαήλ Σεβαστός – σύνευνος Ζωής (εικονίζονται στο νάρθηκα), 1290. Σε δεύτερο στρώμα υπάρχουν τοιχογραφίες οι οποίες καλύπτουν ορισμένα σημεία των εσωτερικών επιφανειών και ανήκουν στον 17ο αιώνα. Ο ναός ήταν μοναστηριακός, όπως συμπεραίνεται από τα υπολείμματα θεμελίων γύρω από το ναό.
Όσον αφορά τον Πύργο που φαίνεται κατασκευασμένος, αποτέλεσε μάλλον μέρος του μοναστηριακού συγκροτήματος και ήταν σύγχρονος της εκκλησίας ή ίσως προγενέστερος.
Απόδραση στη Λακωνία
Η Λακωνία αποτελεί ένα από πλέον ιδανικά μέρη για να αποδράσει κανείς το φθινόπωρο. Συνδυάζει με έναν μοναδικό δικό της τρόπο το βουνό με τη θάλασσα και έτσι μπορείς να απολαύσεις το κάθε τοπίο αναλόγως του καιρού. Η Λακωνική Μάνη, δε, είναι το κάτι άλλο. Εκεί θα συναντήσεις πυργόσπιτα και εντυπωσιακά πετρόχτιστα σπίτια. Θα περπατήσεις σε γραφικά καλντερίμια και θα επισκεφθείς βυζαντινές εκκλησίες παλαιότερων αιώνων. Λαμπρές καστροπολιτείες του παρελθόντος που σε κάνει να ταξιδεύεις νοητά στο παρελθόν. Και όλα αυτά με ένα σκηνικό το οποίο μοιάζει με παζλ πέτρας και νερού.
Την καρδιά σου, όλες τις εποχές του χρόνου, θα κλέψει το Λιμένι. Πίσω από το γαλάζιο της θάλασσας, θα δεις παλιά αλλά περιποιημένα πέτρινα σπίτια να είναι κρεμασμένα στη βραχώδη πλαγιά. Ξέρεις ότι έχει ξεπροβάλλει το Λιμένι. Ο άλλοτε οικισμός και λιμάνι της οικογένειας των Μαυρομιχαλαίων, σήμερα αποτελεί έναν από τους πιο γραφικούς οικισμούς της Ελλάδας.
