Σε ένα από τα πιο όμορφα νησιά του Αιγαίου βρίσκεται μια τοποθεσία που προκαλεί δέος και έχει μεγάλη ιστορία. Συνδέεται με θρύλους και παραδόσεις ενώ λόγω της θέσης του συνηθίζουν να το αποκαλούν Μυστρά του Αιγαίου και όχι άδικα. Η Χίος είναι το νησί που κρύβει μεγάλη ιστορία αλλά και πολλές εκπλήξεις όσον αφορά τα τοπία και τα αξιοθέατα που θα θαυμάσεις εκεί. Και ο Μυστράς του Αιγαίου είναι σίγουρα ένας από αυτούς. Μιλάμε, βέβαια, για τον Ανάβατο, τον ορεινό μεσαιωνικό οικισμό της κεντρικής Χίου ο οποίος σήμερα είναι έρημος αλλά έχει πολλές ιστορίες και θρύλους να σου διηγηθεί αν βρεθείς εκεί. Αποτελεί εξάλλου ένα από τα πιο σημαντικά μνημεία – χωριά του νησιού.
Ποιος είναι ο Μυστράς του Αιγαίου με τους θρύλους και τους πειρατές
Ο Ανάβατος, λοιπόν, αυτός ο ιδιαίτερος μεσαιωνικός οικισμός της Χίου βρίσκεται χτισμένος σε έναν λόφο με βράχια στα 450 μέτρα υψόμετρο περίπου. Θα χρειαστεί να κάνεις μια απόσταση 20 περίπου χιλιομέτρων από την πόλη της Χίου για να τον προσεγγίσεις δηλαδή σε περίπου μισή ώρα. Η δύσβατη θέση και η ιστορία του εξηγούν για ποιο λόγο ονομάστηκε Ανάβατος και πλέον αποκαλείται Μυστράς του Αιγαίου. Είναι η θέση του στο ύψωμα που τον κάνει επιβλητικό και προκαλεί δέος.
Θεωρείται ότι ο οικισμός ιδρύθηκε στην κορυφή ενός απόκρημνου βράχου κατά την πρωτοβυζαντινή περίοδο πράγμα το οποίο φαίνεται και από τα νομίσματα που βρέθηκαν εκεί. Όπως συμβαίνει συνήθως με τέτοιους οικισμούς και τα σημεία που επιλέχθησαν να χτιστούν η εγκατάσταση αποκαλύπτεται ότι έγινε για στρατιωτικούς και αμυντικούς λόγους.
Θεωρείται ότι η ακρόπολη στην πραγματικότητα αρχικά χωριζόταν σε τέσσερις συνοικίες ενώ αργότερα ο οικισμός βγήκε και ουσιαστικά επεκτάθηκε και έξω από το τείχος, στο Μεσοχώρι. Σήμερα αν βρεθείς εκεί μπορεί να καταλάβεις πώς ήταν δομημένος ο Ανάβατος και πώς τον διέσχιζαν δύο κεντρικοί δρόμοι. Κατά τον 16ο αιώνα οπότε και έγινε η επέκταση προς τα έξω θεωρείται ότι θεμελιώθηκε εκεί έξω από τον οικισμό και ο κοιμητηριακός ναός του Αγίου Γεωργίου.
Η οριστική εγκατάλειψη
Η εικόνα που είχε κάποτε ο Ανάβατος σταδιακά αλλά και μετά από ένα γεγονός άλλαξε ριζικά. Συγκεκριμένα, μετά τις σφαγές του 1822 αλλά και τον ισχυρό σεισμό του 1881, το χωριό ερήμωσε. Όσοι λίγοι κάτοικοι κατάφεραν να σωθούν έφυγαν από την ακρόπολη. Επέλεξαν να φτιάξουν τα σπίτια τους στους πρόποδες, δηλαδή στο Νέο Χωριό, όπου δεσπόζει η νεότερη εκκλησία του Ταξιάρχη. Ο Ανάβατος από τότε άρχισε να συνδέεται έντονα με ιστορίες και θρύλους. Συχνά γίνονταν εκεί πειρατικές επιδρομές και βαρβαρότητες των Οθωμανών. Το 1822, οι γυναίκες για να μην πέσουν στα χέρια τους τραγουδώντας έπεσαν στο βάραθρο.
Αυτός ο εντυπωσιακός Μυστράς του Αιγαίου, προκαλεί το ενδιαφέρον των επισκεπτών που φτάνουν ως εκεί για να θαυμάσουν την αρχιτεκτονική του και να δουν την μοναδική θέα. Περπατούν στα μεσαιωνικά στενά και κάνουν μια βόλτα στην ιστορία του παρελθόντος. Ακούν τις ιστορίες και τους θρύλους και μπορούν να σκεφτούν πώς θα ήταν νοητά να βρίσκοταν εκείνη την περίοδο εκεί.
Δείτε το βίντεο από τον Μυστρά του Αιγαίου από το κανάλι Chiosphotos.gr του Youtube.
