Μονεμβασιά Λακωνία: μιά παραμυθένια καστροπολιτεία

Αν μέσα στην καρδιά του χειμώνα θέλετε να βρεθείτε σε ένα παραμυθένιο ησυχαστήριο, αυτή είναι μια πραγματικά υπέροχη επιλογή. Γιατί μπορεί τα καλοκαίρια το ταξίδι στη Μονεμβασιά να είναι από τα πιο τουριστικά μέρη της Ελλάδας, τον χειμώνα όμως το πρόσωπο της αλλάζει δραστικά όψη. Η Μονεμβασιά είναι πάντα μια ξεχωριστή εμπειρία, είτε αν είναι η πρώτη φορά που βρίσκεσαι εκεί, είτε αν επιστρέφεις ξανά. Η ιστορία αυτού του μεσαιωνικού κάστρου -θεωρείται ένα από τα πιο όμορφα σε όλο τον κόσμο- πηγαίνει πολύ μακριά μέσα στους αιώνες.

Η απόκοσμη Μονή Ασκητή μέσα στη σπηλιά και η άγνωστη ιστορία με τον μοναχό

Ταξίδι στη Μονεμβασιά: Η σπουδαία καστροπολιτεία

Η Μονεμβασιά υπήρξε από τις πιο σπουδαίες καστροπολιτείες της Ελλάδας. Είναι χτισμένη πάνω σε ένα βράχο με μοναδική πρόσβαση από τη στεριά, μια στενή λωρίδα γης σε ρόλο γέφυρας. Αυτή η φυσική τοποθεσία είναι που την κατέστησε διαχρονικά ιδανικό καταφύγιο από τις επιδρομές των βαρβάρων. Στην πραγματικότητα, η Μονεμβασιά είναι ένα μικρό νησάκι. Κατοικήθηκε πρώτη φορά από Λάκωνες γύρω στον 6ο μ.Χ. αι., οι οποίοι έψαχναν να προφυλαχτούν από τις Αραβικές επιδρομές. Την πιο σημαντική της άνθηση η καστροπολιτεία την γνώρισε στα χρόνια του Βυζαντίου από τον 12ο ως τον 14ο αιώνα, εποχή κατά την οποία χτίστηκαν και οι περίφημες βυζαντινές εκκλησιές που βρίσκονται στο νησί.

Ταξίδι στη Μονεμβασιά: Η πρώτη εικόνα που συναντάς

Πρώτη εικόνα μπαίνοντας στην Καστροπολιτεία, το σπίτι του ποιητή Γιάννη Ρίτσου στα αριστερά. Από εδώ ξεκινάει το μεγάλο βυζαντινό καλντερίμι, ο «κεντρικός δρόμος της αγοράς» από τον οποίο ξεχύνονται πολλά μικρότερα λιθόστρωτα δαιδαλώδη σοκάκια.

Η περιπλάνηση σε κάθε ένα από αυτά τα σοκάκια, χωρίς σχέδιο αλλά με τυχαίες βόλτες και διασταυρώσεις, είναι η ιδανική «στρατηγική» για να δημιουργήσετε τις αναμνήσεις σας από την καστροπολιτεία. Και μόνο το ότι δεν θα συνωστίζεστε μαζί με πολύ κόσμο σε όλα τα στενά του κάστρου, αξίζει για να έρθετε ως εδώ τον χειμώνα. Αν μάλιστα πετύχετε και θάλασσα φορτουνιασμένη να «χτυπά» το κάστρο ένα χειμωνιάτικο απόγευμα τότε η εμπειρία θα είναι σίγουρα μυσταγωγική. Μάλιστα, όσο πιο κοντά βρεθείτε στην άκρη των τειχών τόσο πιο καθαρά θα ακούσετε τον παφλασμό των κυμάτων.

Όταν κουραστείτε, επιστρέφετε στο κεντρικό καλντερίμι για μια στάση στα καταστήματα, «φορτωμένα» με ντόπια καλούδια και με τοπικά προϊόντα. Και αφού ψωνίσετε το κάτι τις που σας αρέσει (τα χειροποίητα διακοσμητικά και κοσμήματα είναι όλα ένα και ένα) θα κάτσετε σε ένα από τα καφέ ή εστιατόρια του κάστρου. Οι επιλογές δεν θα είναι τόσες πολλές όσες τους καλοκαιρινούς μήνες, αλλά δεν θα φύγετε παραπονεμένοι. Όπου και να μείνετε πάντως μέσα στο κάστρο κερδισμένοι θα βγείτε αφού ενοικιαζόμενα δωμάτια και ξενοδοχεία συναγωνίζονται το ένα το άλλο σε πανέμορφη αισθητική (με διατήρηση της αρχιτεκτονικής της καστροπολιτείας μέχρι κεραίας) και υψηλή παροχή υπηρεσιών. Πολλά από αυτά είναι βαμμένα σε γήινες αποχρώσεις (δίνοντας έτσι και ένα τόνο χρώματος στην πέτρινη καστροπολιτεία), κάποια άλλα είναι παραδοσιακά δωμάτια-κελιά και κάποια άλλα υπόσκαφα.

Όσο για την εμπειρία της γαστρονομίας στη Μονεμβασιά, αποτελεί σχεδόν το ήμισυ της ομορφιάς αυτού του ταξιδιού. Από το ντόπιο υψηλής ποιότητας ελαιόλαδο, στα τσαΐτια – ντόπια χειροποίητα χορτοπιτάκια με λεπτή ζύμη - και από εκεί στα καλύτερα αμυγδαλωτά, μάλλον όλης της Ελλάδας, ο, τι και να δοκιμάσετε στην Μονεμβασιά θα αξίζει τα λεφτά του.

Βόλτα και διαμονή στη Γέφυρα

Η Γέφυρα είναι ο σύγχρονος οικισμός, χτισμένος έξω από το κάστρο. Η αλήθεια είναι ότι η αρχιτεκτονική του δεν έχει τίποτα το ιδιαίτερο να κομίσει, παρ’ όλα αυτά, η διαμονή εδώ είναι αρκετά πιο οικονομική (για όσους το σκέφτονται και αυτό) ενώ βρίσκεται σε απόσταση βολής από το κάστρο. Επίσης, εδώ υπάρχει η ευκολία του να μετακινείστε άνετα με το αυτοκίνητό σας ανά πάσα ώρα και στιγμή, κάτι που φυσικά δεν ισχύει μέσα στο κάστρο. Αυτό σημαίνει δηλαδή ότι και για τις κοντινές εκδρομές θα ξεκινάτε στο άψε σβήσε. Πάντως, στον οικισμό της Γέφυρας αξίζει οπωσδήποτε να κάνετε μια στάση σε κάποιο από τα τρία ζαχαροπλαστεία της περιοχής για να δοκιμάσετε κλασικά, πεντανόστιμα μονεμβασίτικα γλυκά, όπως τα αμυγδαλωτά και οι σαμουσάδες (θυμίζουν λίγο μπακλαβά).

Ιστορικές εκκλησίες στη Μονεμβασιά: Ένα αναπόσπαστο στοιχείο

Οι εκκλησίες χαρακτηρίζουν με ισχυρό τρόπο το τοπίο και αξίζουν σε κάθε περίπτωση την επίσκεψη. Στο ταξίδι σας στη Μονεμβασιά, σίγουρα θα αφιερώστε κάποιες ώρες για να τις επισκεφθείτε. Οι πιο γνωστές είναι: Ελκόμενος Χριστός (τρίκλιτη βασιλική με μια μοναδική εικόνα της Αναγέννησης), Παναγία Χρυσαφίτισσα (οκταγωνικός ναός της Α΄ Τουρκοκρατίας), Παναγία Μυρτιδιώτισσα (μονόκλιτη βασιλική της Β΄ Ενετοκρατίας), Άγιος Νικόλαος (ναός του 1703) και Αγία Σοφία (οκταγωνικός ναός του 12ου αιώνα).

Ταξίδι στη Μονεμβασιά: Στάσεις και επισκέψεις που δεν πρέπει να χάσετε

Μια βόλτα μέχρι το Πορτέλο (την πύλη που οδηγεί στη θάλασσα)
Επίσκεψη στην αρχαιολογική συλλογή στο παλιό τζαμί
Μη ξεχάσετε να βάλετε ένα ντόπιο λάδι στην βαλίτσα σας φεύγοντας από εδώ. Τα έξτρα παρθένα βιολογικά λάδια είναι ψυχρής έκθλιψης και συνδυάζουν την αθηνοελιά (μια πολύ ιδιαίτερη και αρωματική ποικιλία) με την κορωνέικη ποικιλία
Να δοκιμάστε τα ντόπια κρασιά που φτιάχνουν στα οινοποιεία του κάστρου
Να δοκιμάσετε ένα πιάτο που το μαγειρεύουν αρκετά εδώ: στραπατσάδα με σύγλινο αλλά και ντόπιο λουκάνικο

Επαναλαμβάνουμε τα τσαΐτια (χειροποίητα χορτοπιτάκια). Παρασκευάζονται τη στιγμή της παραγγελίας με πολλά χόρτα και μυρωδικά (σπανάκι, μαρούλι, καυκαλήθρες)
Να πεταχτείτε στο κοντινό χωριό Συκεά (ή Συκιά), σε απόσταση 20 λεπτών, εκεί όπου από το 1955 βρίσκεται η τυροκομική εταιρεία της οικογένειας Κυριαζάκου. Αν μάλιστα συνεννοηθείτε πρώτα τηλεφωνικά οι ιδιοκτήτες θα σας κάνουν μια περιήγηση εδώ. Τα τυριά τους είναι τόσο ιδιαίτερα που αξίζει να πάρετε προμήθειες και ειδικά από το τυρί φτιαγμένο από γίδινο γάλα, πλούσιο σε λιπαρά και πρωτεΐνες. Δοκιμάστε ακόμα: κατσικίσιο κεφαλοτύρι, γραβιέρα με μπούκοβο, κρασογραβιέρα και φέτα ΠΟΠ Μονεμβασιάς
· Μια φανταστική εκδρομή που αξίζει να της αφιερώσετε μια ολόκληρη μέρα είναι αυτή στο χωριό Κυπαρίσσι μέσα από μια πανέμορφη διαδρομή ανάμεσα σε ελαιώνες και αμπέλια. Βρίσκεται 60 χιλιόμετρα μακριά από τη Μονεμβασιά και το ιδιότυπο και πανέμορφο τοπίο του παντρεύει τη στεριανή με τη νησιώτικη φυσιογνωμία. Είναι χτισμένο αμφιθεατρικά, στους πρόποδες του Πάρνωνα και κοιτάζει.. ευθέως το Μυρτώο Πέλαγος
Όμορφες εικόνες χαρίζουν και τα κοντινά, γραφικά αορεινά χωριά της Μονεμβασιάς, όπως ο Άγιος Ιωάννης, τα Φούτια και τα Κουπιά. Τα καφέ και τα ταβερνάκια τους είναι ο, τι πρέπει για μια ευχάριστη στάση.

Σε απόσταση 20χιλιομέτρων, νοτιανατολικά της Μονεμβασιάς βρίσκεται το «φαράγγι του Μπαλλή» και το γραφικό χωριό Τάλαντα. Κάποτε εδώ λειτουργούσαν 11 νερόμυλοι που εξυπηρετούσαν τους ντόπιους. Ένας εξ αυτών είναι σήμερα ανοιχτός για το κοινό