Αιολική ενέργεια. Πράσινη ενέργεια. Ανεμογεννήτριες. Ο πρόεδρος της ΕΛΕΤΑΕΝ, Παναγιώτης Λαδακάκος, είναι σίγουρος: «Η αιολική ενέργεια τις επόμενες δεκαετίες θα πρωταγωνιστήσει στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας».
Σε συνέντευξή του, μίλησε για τη συντριπτική αποδοχή της καθαρής ενέργειας από την ελληνική κοινωνία. Για τους μύθος, που όπως ο ίδιος λέει, καλλιεργεί η μειοψηφία, και στάθηκε στο αύριο του πλανήτη που περνά μέσα από την πράσινη ενέργεια.
Ακολουθεί η ενδιαφέρουσα συνέντευξή του, όπως δημοσιεύθηκε στο newsbeast.gr
- Κύριε Λαδακάκο, δραστηριοποιείστε επαγγελματικά στον τομέα των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας από το 1995. Εκτιμάτε ότι στο διάβα αυτών των χρόνων ο Έλληνας υιοθέτησε τη χρήση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) όπως είναι για παράδειγμα η αιολική; Εάν ναι, έχουμε απτά στοιχεία που να το πιστοποιούν αυτό;
Από το 1995, έτος που ξεκίνησα την καριέρα μου στην αιολική ενέργεια, μέχρι σήμερα, έχει πράγματι κυλήσει πολύ νερό στο αυλάκι στον κλάδο των ΑΠΕ και στον τρόπο που αντιμετωπίζονται από την κοινωνία. Πριν 25 χρόνια, η συζήτηση περί ανεμογεννητριών, φωτοβολταϊκών, κλιματικής αλλαγής κλπ. άγγιζε ένα μικρό τμήμα επιστημόνων και επαγγελματιών στη χώρα μας. Πρακτικά δεν υφίστατο ακόμα νομοθεσία για υλοποίηση έργων ΑΠΕ καθότι μόλις είχε ψηφιστεί ο περίφημος νόμος 2244/94 και μόλις είχαν ξεκινήσει κάποιες πρώτες προσπάθειες ανάπτυξης αιολικών πάρκων από ιδιωτικές εταιρείες. Το αυτονόητο καύσιμο για την ηλεκτροπαραγωγή ήταν ο λιγνίτης και μόνο ελάχιστοι οραματίζονταν τότε την ενεργειακή μετάβαση σε πιο καθαρές μορφές ενέργειας.
Σιγά σιγά η κοινωνία άρχισε να συνειδητοποιεί τους τεράστιους κινδύνους και τις προκλήσεις της κλιματικής αλλαγής, αντιλήφθηκε την ανάγκη στροφής προς τις ΑΠΕ και πολλοί ήταν αυτοί που άρχισαν να πιέζουν τους εκάστοτε διοικούντες για ταχύτερη προώθηση λύσεων απανθρακοποίησης.
Σήμερα, σε δημοσκοπήσεις που γίνονται σε πανελλαδικό επίπεδο, η αποδοχή των ΑΠΕ είναι συντριπτική. Εμφανίζεται όμως πλέον και μια αντίρροπη κατεύθυνση ορισμένων μειοψηφιών που δαιμονοποιούν τις σύγχρονες πράσινες τεχνολογίες με διάφορους μύθους που πιθανά έχετε ακούσει κατά καιρούς.
- Ποιες είναι οι προτεραιότητες της Ελληνικής Επιστημονικής Ένωσης Αιολικής Ενέργειας (ΕΛΕΤΑΕΝ) αυτό το χρονικό διάστημα;
Μία από τις προτεραιότητες της ΕΛΕΤΑΕΝ αυτή την περίοδο είναι να διαλύσει τους μύθους που προανέφερα και να προσφέρει έγκυρη, ψύχραιμη και επιστημονικά τεκμηριωμένη πληροφόρηση στην κοινωνία.
Δεν είναι όμως μόνο αυτό. Η αιολική ενέργεια βρίσκεται πλέον σε κρίσιμο σταυροδρόμι. Δεν είναι πλέον μια μικρή, συμπληρωματική μορφή παραγωγής ενέργειας αλλά διεκδικεί να είναι ο πρωταγωνιστής στο ηλεκτρικό μας σύστημα τις επόμενες δεκαετίες. Για να επιτευχθεί αυτό χρειάζεται ακόμα πολύ προσπάθεια σε πολλά επίπεδα. Ενδεικτικά θα αναφέρω την ανάγκη εκσυγχρονισμού του θεσμικού πλαισίου για την υλοποίηση ενός αιολικού πάρκου στη χώρα, την είσοδο στο «ενεργειακό παιχνίδι» των θαλάσσιων αιολικών πάρκων και της αποθήκευσης ενέργειας, την σωστή ρύθμιση των ηλεκτρικών αγορών όπου αυτή την στιγμή γίνεται μια σιωπηρή επανάσταση όχι μόνο σε εγχώριο αλλά σε πανευρωπαϊκό επίπεδο κλπ. Όλα αυτά τα παρακολουθούμε όσο πιο στενά μπορούμε ώστε να στηρίξουμε με τις δυνάμεις και την εμπειρία μας την πολιτεία και τις επιχειρήσεις του κλάδου.
- Αναφερόμενος πριν από μερικούς μήνες στο νομοσχέδιο του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας για το νέο ρυθμιστικό πλαίσιο των ΑΠΕ, είχατε δηλώσει ότι «το μέτρο επιτυχίας μιας νομοθετικής διάταξης είναι ο τρόπος και η ταχύτητα εφαρμογής της». Σήμερα, που οι διατάξεις αυτές έχουν γίνει πλέον νόμος του κράτους, πως κρίνετε την εφαρμογή τους;
Είναι γνωστό ότι στην Ελλάδα συνήθως χωλαίνουμε στην εφαρμογή νόμων που έγιναν συνήθως με τις καλύτερες προθέσεις και με πρόθεση να λύσουν μακροχρόνια προβλήματα. Η εμπειρία λέει ότι η γραφειοκρατία έχει τεράστιες δυνάμεις αδράνειας και χρειάζεται φοβερή προσήλωση και επιμονή για να δημιουργηθεί τελικά ένα λειτουργικό και αποτελεσματικό θεσμικό πλαίσιο. Δεν αναφέρομαι μόνο σε νόμους αλλά σε όλο το πλέγμα των ρυθμίσεων, μέχρι και την απλή εγκύκλιο ενός Υπουργείου η οποία μπορεί να έρθει και να ανατρέψει στην πράξη μια νομοθετική ρύθμιση. Η σημερινή κυβέρνηση κινείται αναμφίβολα στην ορθή κατεύθυνση, το μέτρο της επιτυχίας των πρωτοβουλιών της όμως θα φανεί στην πράξη.
- Ποια είναι τα θετικά αποτελέσματα από τη χρήση της αιολικής ενέργειας προκειμένου να τα αντιληφθεί και ο κόσμος που ενδεχομένως δεν τις γνωρίζει;
Η παραγωγή καθαρής, φθηνής και αξιόπιστης ηλεκτρικής ενέργειας από μια εγχώρια πηγή, τον αέρα, που μας δώρισε πλουσιοπάροχα η φύση. Έτσι απλά.
- Τι έχει να κερδίσει μια περιοχή, ποιο θα είναι το όφελός της, εάν τοποθετηθούν εκεί ανεμογεννήτριες;
Το κράτος ήδη έχει προβλέψει ότι 3% του τζίρου κάθε αιολικού πάρκου πάει στον τοπικό δήμο και στην μείωση του λογαριασμού του ρεύματος των καταναλωτών στα χωριά που βρίσκονται πέριξ ενός έργου. Πέραν αυτού, δημιουργούνται νέες θέσεις εργασίας, πολλές κατά το στάδιο της κατασκευής και λιγότερες αλλά μόνιμες και συνήθως καλά αμειβόμενες κατά το στάδιο λειτουργίας. Από εκεί και πέρα, είναι στο χέρι κάθε τοπικής κοινωνίας σε καλή συνεννόηση και διάλογο με τις εταιρείες που κάνουν αιολικά πάρκα στην περιοχή τους να δημιουργήσουν και άλλες δράσεις με τοπικά οφέλη. Ένα πράγμα που μπορώ να σας πω με σιγουριά είναι ότι οι αιολικές εταιρείες έχουν υψηλό αίσθημα κοινωνικής ευθύνης και διάθεση να προσφέρουν στις τοπικές κοινωνίες. Αυτό που χρειάζεται είναι καλόπιστη διάθεση συνεργασίας από όλες τις πλευρές.
- Η πανδημία οδήγησε δυστυχώς τόσο τη χώρα μας όσο και την υπόλοιπη Ευρώπη (και όχι μόνο) σε μια σημαντική ύφεση. Σε τι βαθμό έχει επηρεαστεί ο ενεργειακός μετασχηματισμός και οι επενδύσεις που βρίσκονται σε εξέλιξη;
Καταρχάς πρέπει να λήξει η πανδημία για να εξάγουμε ασφαλή συμπεράσματα. Αυτή την στιγμή που μιλάμε φαίνεται να υπάρχει πολύ μικρή επίδραση της πανδημίας στις διάφορες προγραμματιζόμενες πράσινες επενδύσεις, τουλάχιστον στη χώρα μας που έχω εικόνα. Σε αυτό έχει σίγουρα βοηθήσει και η επιτυχημένη διαχείριση της κρίσης από την Ελλάδα που έγινε παράδειγμα για πολλές άλλες χώρες και αυτό ενίσχυσε το brand name μας ακόμα και στο επίπεδο της διεθνούς επενδυτικής κοινότητας. Ας μην το σχολιάζουμε και πολύ όμως για να μην το ματιάσουμε…
- Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει δεσμευτεί για την επίτευξη της κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050 στο πλαίσιο της Πράσινης Συμφωνίας. Ποια βήματα θα πρέπει να γίνουν στην Ελλάδα όσον αφορά τον τομέα της αιολικής ενέργειας τα προσεχή χρόνια;
Τα βήματα που πρέπει να γίνουν νομίζω σας τα ανέφερα συνοπτικά όταν σας εξέθεσα τις προτεραιότητές μας αυτή την περίοδο. Αντικειμενικά πρέπει να γίνει μια μικρή «επανάσταση» και γι’ αυτό δεν επιτρέπεται κανένας εφησυχασμός. Το μόνο σίγουρο είναι ότι μπορούμε να τα καταφέρουμε εάν πραγματικά πιστέψουμε στον στόχο και αν εργαστούμε σκληρά για αυτόν. Το επιστημονικό δυναμικό μας έχει αστείρευτες δυνατότητες και αν το αξιοποιήσουμε σωστά μπορούμε να μπούμε στην πρωτοπορία. Βλέπω όλο και περισσότερους νέους επιστήμονες να ελκύονται από τον κλάδο των ανανεώσιμων πηγών και να εξειδικεύονται σε αυτόν σε πολύ υψηλό επίπεδο. Αυτό είναι που μου δημιουργεί την τεράστια αισιοδοξία από την μία και μας κάνει στην ΕΛΕΤΑΕΝ να νιώθουμε την ευθύνη του ρόλου μας.
- Πρόσφατα μιλήσατε για επικίνδυνα fake news που σχετίζονται με την αιολική ενέργεια. Θέλετε να μας εξηγήσετε τι ακριβώς εννοείτε; Ποιοι είναι, κατά τη γνώμη σας, οι τρεις μεγαλύτεροι μύθοι που σχετίζονται με την αιολική ενέργεια και τις ανεμογεννήτριες;
Ζούμε μια εποχή όπου σε πολλά θέματα, ο δημόσιος διάλογος δηλητηριάζεται από fake news τα οποία διαδίδουν διάφοροι πονηροί. Δυστυχώς η αιολική ενέργεια δεν μπορούσε να ξεφύγει από αυτό. Και όσο πιο πολύ αυτονόητη είναι η ανάγκη της, τόσο και πιο πολύ θεριεύουν οι διάφοροι μύθοι και αυτοί που τους αναπαράγουν.
Θα σας πω έναν από τους μεγαλύτερους μύθους που κυκλοφορεί για να αντιληφθείτε τι θέλω να πω: Λένε ότι η αιολική ενέργεια αντιστρατεύεται την βιοποικιλότητα. Αν υπάρχει κάτι που αντιστρατεύεται την βιοποικιλότητα, αυτό είναι η κλιματική αλλαγή και οι επιπτώσεις της. Και το μεγαλύτερο όπλο για να καταπολεμηθεί η κλιματική αλλαγή σύμφωνα με την παγκόσμια επιστημονική κοινότητα είναι η στροφή προς τις ΑΠΕ, δηλαδή την αιολική και ηλιακή ενέργεια. Στην Ελλάδα και την Ευρώπη υπάρχουν αυστηροί νόμοι που διασφαλίζουν ότι αυτή η στροφή θα γίνει με τις ελάχιστες τοπικές επιπτώσεις στη βιοποικιλότητα.
Βέβαια ο βασιλιάς των μύθων κάθε καλού συνωμοσιολόγου είναι η άρνηση ύπαρξης κλιματικής αλλαγής.
- Μπορεί ένα κράτος να φτάσει να παράγει ενέργεια 100% από ΑΠΕ;
Το ερώτημα αυτό έχει πλέον ξεκάθαρη θετική απάντηση. Και θα το δούμε σε αρκετές χώρες πολύ συντομότερα από ό,τι το φανταζόμαστε.
- Μιλήστε μας για την πρωτοβουλία Ask4Wind. Αποτελεί μια κίνηση της Ελληνικής Επιστημονικής Ένωσης Αιολικής Ενέργειας. Ποιοι οι λόγοι που σας ώθησαν στη δημιουργία της;
Όταν σε ρωτάνε ακόμα και άνθρωποι του στενού σου περιβάλλοντος, υπό το βάρος των fake news που σας ανέφερα, μήπως τελικά κάτι δεν πάει καλά με τις ανεμογεννήτριες, καταλαβαίνεις ότι δεν μπορείς να μείνεις αδιάφορος, οφείλεις να κάνεις κάτι. Είμαι πραγματικά πολύ περήφανος για αυτή την πρωτοβουλία. Θέλαμε με επιστημονική τεκμηρίωση και απλότητα να δοθούν απαντήσεις στα ερωτήματα και τις ενστάσεις που διατυπώνονται για την αιολική ενέργεια. Θέλαμε επίσης να τονώσουμε το ηθικό των χιλιάδων εργαζομένων στον κλάδο μας οι οποίοι δεν είναι υποχρεωμένοι να έχουν απαντήσεις σε όλα τα ερωτήματα. Καλώ κάθε καλόπιστο πολίτη να μελετήσει την πληροφορία στο site https://ask4wind.gr/ και μετά ας μας κάνει όποια καλόπιστη κριτική νομίζει.
- Άνθρωπος – Περιβάλλον – Αιολική Ενέργεια. Κάποιοι θεωρούν πως δεν μπορούν να συνυπάρχουν και τα τρία μαζί; Τι τους απαντάτε;
Και μπορούν και οφείλουν να συνυπάρξουν για το μέλλον των παιδιών μας.
Ανεμογεννήτριες: Έξι ερωτήσεις και ισάριθμες απαντήσεις
