Στους βορειοδυτικούς πρόποδες του Υμηττού βρίσκεται ο Χολαργός, δήμος με ήσυχο προφίλ αλλά με μεγάλη ιστορία και πολλές κρυφές χάρες. Αυτάρκης έως και εσωστρεφής θα έλεγε κανείς, «φλερτάρει» με το κέντρο της Αθήνας χάρις στην εξαιρετική «γεωστρατηγική» του θέση μέσα στο λεκανοπέδιο, αλλά την ίδια στιγμή έχει και το πράσινο του και την ηρεμία του. Μιλάμε για δήμο με 20 πλατείες και δημόσιους ελεύθερους χώρους αλλά και 27 πάρκα και άλση. Γήπεδα. Α, και δύο πάρκα σκύλων.
Παλιά Αθήνα: Τέσσερις περιοχές που άλλαξαν όνομα μέσα στα χρόνια 〉
Χολαργός: Ένα ξεχωριστό ταξίδι στο χρόνο
Ο κεντρικότερος και πιο γνωστός δρόμος του Χολαργού είναι η οδός Περικλέους ενώ όλοι οι Αθηναίοι γνωρίζουν πια για το ολόσωμο άγαλμα του Περικλή στην γωνία με την Μεσογείων. Στην ουσία, η Περικλέους είναι το κέντρο της καθημερινής ζωής της ευρύτερης περιοχής. Στα δεξιά και αριστερά του διπλού δρόμου με το μεγάλο ανθισμένο διάζωμα στη μέση, «ξεδιπλώνονται» πολυκατοικίες, ιατρεία, σχολεία, καταστήματα, το δημαρχείο και ένα ωραιότατο πάρκο. Στην καρδιά της πόλης, στη συμβολή των οδών 25ης Μαρτίου και Ευρυπίδου, δεσπόζει το Μνημείο Ηρώων προς τιμήν των Ελλήνων στρατιωτών που θυσίασαν την ζωή τους για την υπεράσπιση της πατρίδας ανά τους αιώνες. Η επιγραφή «Ανδρών Επιφανών Πάσα Γη Τάφος» είναι χαρακτηριστική.
Άλλωστε, τα μικρά λεωφορεία του Χολαργού εκτελούν κυκλικά τοπικά δρομολόγια από και προς του σταθμούς του μετρό αλλά και μέσα στο δήμο και έτσι ουδείς μένει παραπονεμένος. Οι τρεις σταθμοί του μετρό -Χολαργός, Εθνική Άμυνα, Νομισματοκοπείο- που βρίσκονται εντός ή στα όρια του δήμου είναι στα μεγάλα συν της περιοχής.
Ο Χολαργός έχει και την «παραλιακή» του. Παραλιακή αποκαλούν περιπαικτικά οι κάτοικοι την κρυμμένη φέτα δρόμου στον παράδρομο της Μεσογείων. Αυτή η φέτα είναι και το σημείο όπου συγκεντρώνονται όλα τα café, bars μπιστρό και εστιατόρια που αγαπούν οι ντόπιοι αλλά και οι γύρω κάτοικοι των Βορείων Προαστίων αλλά και του κέντρου. Μοντέρνα και προσεγμένα όλα, έχουν φτιάξει μια πιάτσα διασκέδασης αξιοζήλευτη.
Όσο για το άγαλμα του Περικλή που περήφανα ο δήμος αποκαλεί ως τον «μεγαλύτερο παγκοσμίως ανδριάντα του Περικλή», βρήκε τη θέση του στην οδό Περικλεούς, προϋπαντίζοντας ντόπιους και επισκέπτες τον Οκτώβριο του 2004. Τον αδριάντα φιλοτέχνησε ο γλύπτης Γεώργιος Καλακαλλάς και τα αποκαλυπτήρια έγιναν από τον τότε Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας, Κωνσταντίνο Στεφανόπουλο.
Ο Περικλής από τον Χολαργό
Το όνομα Χολαργός δόθηκε προς τιμήν του αρχαίου ομώνυμου Δήμου, από τον οποίο καταγόταν ο Περικλής. Το όνομα του φημισμένου Αθηναίου πολιτικού, όπως όλοι οι Αθηναίοι μετά τις μεταρρυθμίσεις του Κλεισθένη, συνόδευε ο δήμος προέλευσής του, στην περίπτωση αυτή «Χολαργεύς». Βρισκόμαστε στον 6ο αιώνα π.Χ. Δεδομένης της δυσκολίας να δοθεί ένας απόλυτα σαφής προσδιορισμός της θέσης ενός δήμου της αρχαίας Αθήνας, λόγω της ευρύτητας που χαρακτήριζε τις περιοχές που αναπτύχθηκαν οι αρχαίες αθηναϊκές φυλές, έχουν διατυπωθεί έως σήμερα πολλές απόψεις ως προς την ταύτιση ή μη της θέσης του σημερινού Χολαργού, με αυτήν του αρχαίου αττικού δήμου - γενέτειρα του Περικλή. Στον Χολαργό, βρισκόταν επίσης η οικία του Ξανθίππου, πατέρα του Περικλή, στρατιωτικού και πολιτικού ηγέτη της πόλης των Αθηνών κατά τη διάρκεια του 5ου αιώνα π.Χ.
Σε κάθε περίπτωση, στην αρχαιότητα, ο σημερινός Χολαργός αποτελούσε έκταση της περιφέρειας του Αθηναϊκού Δήμου Φλύας. Αρχαιολογικά ευρήματα μαρτυρούν τον εποικισμό της περιοχής από την Πρωτοελλαδική περίοδο. Τα ευρήματα αυτά εντοπίζονται στους πρόποδες του Υμηττού που περιβάλλει τον ενιαίο Δήμο και μαρτυρούν την ύπαρξη ζωής κατά τους κλασικούς και ελληνιστικούς χρόνους. Επίσης πολλά ταφικά μνημεία χρονολογούνται στον 5ο και 4ο αιώνα π.Χ. Ενδείξεις ζωής υπάρχουν και από τα ρωμαϊκά, τα βυζαντινά και τα υστεροβυζαντινά χρόνια. Κατά την Τουρκοκρατία πάντως ο Χολαργός ήταν σκέτη ερημιά.
Η ιστορία του Χολαργού
Ο οικισμός αναπτύχθηκε αρχικά γύρω από έναν αγροτικό συνεταιρισμό στα όρια με την παλιά κοινότητα Χαλανδρίου. Όλα ξεκίνησαν την 1η Μαρτίου του 1926 όταν ιδρύθηκε ο συνεταιρισμός «εταιρεία Αγροπόλεων» με σκοπό την αναζήτηση έκτασης προς δόμηση.
Ιδρυτής της εταιρείας ήταν ο Παναγιώτης Βουτσινάς και μέλη της οι Γεώργιος Βεντούρης, Ιωάννης Κατσιμπίρης Νικόλαος Σαλίγκαρος, Πασιθέα Ζουρούδη -Σαλιγκάρου (σύζυγος του προηγούμενου), Ιωάννης Καρύδης και Γεώργιος Μάνσολας. Το πρώτο σπίτι που κατασκευάζει η εταιρεία είναι η διώροφη έπαυλη του ιδρυτή της, Παναγιώτη Βουτσινά, στη συμβολή της Λεωφόρου Περικλέους με την οδό Ευριπίδου.
Το 1930 ο Χολαργός αποσπάται από το Χαλάνδρι και γίνεται αυτόνομη κοινότητα. Στην περίοδο της ιταλικής κατοχής μια μονάδα του ιταλικού στρατού καταλαμβάνει τον Χολαργό και εγκαθιστά στην περιοχή το αρχηγείο της. Η επέλαση των Γερμανών σταματά τελείως κάθε οικοδομική δραστηριότητα.
Με τη λήξη και του εμφυλίου πολέμου, ο Χολαργός αρχίζει ξανά να ανοικοδομείται σιγά σιγά. Τη δεκαετία του 1960 όπως και η υπόλοιπη Αθήνα ο Χολαργός αρχίζει να σηκώνει το βάρος που του αναλογεί στη μεγάλη οικοδόμηση της πρωτεύουσας.
Η λειτουργία του «ελληνικού Πενταγώνου» στα σύνορα με τον κεντρικό τομέα Αθηνών και ο γειτονικός Παπάγος από εργαζόμενους στρατιωτικούς, άνοιξε κάποια στιγμή ακόμα περισσότερο τη βεντάλια για το χτίσιμο του Χολαργού.
Οι χαρακτηριστικές πολυκατοικίες μαζικής κατοίκησης που οικοδομούνται και στο κέντρο των Αθηνών αντικαθιστούν τις γραφικές επαύλεις και τα καλαίσθητα αρχοντικά του παλιού Χολαργού. Παρ’ όλα αυτά, οι πολυκατοικίες εδώ είναι πιο ευρύχωρες και καλοφροντισμένες αλλά και με βεράντες και μπαλκόνια αεράτα σε σχέση με το «σκληρό» κέντρο της Αθήνας.
Τον Ιούλιο του 1962 ξεκίνησε να χτίζεται και η εκκλησία «σήμα-κατατεθέν» της περιοχής, ο Ιερός Ναός της Παναγίας Φανερωμένης Χολαργού στην ομώνυμη πλατεία στη θέση ενός μικρού ναού με το ίδιο όνομα, ο οποίος κατεδαφίστηκε. Το 1963 ο Χολαργός αναγνωρίζεται ως δήμος ενώ το 2011 δημιουργείται ο ενιαίος Δήμος Παπάγου-Χολαργού.
Η περιοχή έχει βρει τη θέση της σε πολλά τραγούδια. στιχουργούς. Ορίστε και μερικά από αυτά: «Ο Διάβολος κατέβηκε κάτω στον Χολαργό και πρόλαβε το λάντα μου που ήτανε αργό…» (Ημισκούμπρια) / «Κι εγώ που τόσα έχω περάσει ε, ας κάνω, είπα, μια στάση κάπου στον Χολαργό» (Αφροδίτη Μάνου) / «Και τώρα μόνος στην οδό Σταδίου, τη βίλα σκέφτομαι στο Χολαργό» (Θέμης Ανδρεάδης).
Όσο για το Χολαργό του σήμερα, αυτό που σε κερδίζει μονομιάς είναι η τοποθεσία της περιοχής, με την πόλη να διαδραματίζει πρωταγωνιστικό ρόλο στο χάρτη του real estate της Αθήνας αλλά και ευρύτερα της Αττικής. Η θέση δίπλα στο βουνό του Υμηττού είναι αδιαπραγμάτευτη. Σε συνδυασμό με τις συνθήκες που έχει δημιουργήσει ο δήμαρχος Παπάγου-Χολαργού, Ηλίας Αποστολόπουλος, δίνοντας συνέχεια στην τάση του δήμου στην πρωτοπορία και την καινοτομία. Βλέποντας το μέλλον...
Ταξίδι στην Ελλάδα
Παπάγου: «Η Δόξα και το Κάλλος» στα Βόρεια Προάστια των Αθηνών
Πού δείχνει ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης και το περίεργο με τη στάση του αλόγου
Αλίμονο στους νέους: Πού ήταν το σπίτι που έμενε η Μάρω Κοντού και τι βρίσκεται εκεί σήμερα