Η Πλατεία Ομονοίας, μία από τις πιο κεντρικές και ιστορικές πλατείες της Αθήνας, έχει αποτελέσει σημείο αναφοράς για την πόλη τόσο ως γεωγραφικό κέντρο όσο και ως κοινωνικό, πολιτικό και πολιτιστικό σταυροδρόμι. Η ιστορία της ξεκινά τις πρώτες δεκαετίες του 19ου αιώνα, στο πλαίσιο του πρώτου πολεοδομικού σχεδίου της Αθήνας από τους Κλεάνθη και Σάουμπερτ το 1834. Η πλατεία δημιουργήθηκε το 1846, αρχικά γνωστή ως Πλατεία Ανακτόρων, προβλεπόταν ως τμήμα ενός δικτύου ακτινωτών δρόμων που θα συνέδεαν βασικά σημεία της νέας πρωτεύουσας του νεοσύστατου ελληνικού κράτους. Το 1862, μετά την έξωση του Όθωνα και τη συμφιλίωση μεταξύ αντιμαχόμενων πολιτικών παρατάξεων, μετονομάστηκε σε Πλατεία Ομονοίας – προς τιμήν αυτής της «ομόνοιας». Από τότε, το όνομα παρέμεινε και η Ομόνοια έχει πολλές ιστορίες να μας διηγηθεί.
→ 5+1 πεζόδρομοι στην Αθήνα για απολαυστικές βόλτες
Τα πολλά πρόσωπα της Ομόνοιας
Η πλατεία αρχικά ήταν ένας απλός, χωμάτινος χώρος. Από το τέλος του 19ου αιώνα και στις αρχές του 20ού, ξεκίνησε σταδιακά ο εξωραϊσμός της, με τη φύτευση δέντρων και την τοποθέτηση παγκακιών. Κατά τη διάρκεια του 20ού αιώνα, η Πλατεία Ομονοίας γνώρισε αλλεπάλληλες μεταμορφώσεις. Το 1930, επί δικτατορίας Μεταξά, έγιναν σημαντικές πολεοδομικές παρεμβάσεις και διαμορφώθηκε το πρώτο μοντέρνο αστικό πρόσωπο της πλατείας.
Την περίοδο 1930-1936 κατασκευάστηκε ο υπόγειος σταθμός του ηλεκτρικού σιδηροδρόμου (ο σημερινός ΗΣΑΠ), με είσοδο επί της πλατείας. Το 1954 τοποθετήθηκε το εμβληματικό συντριβάνι στο κέντρο της πλατείας, που έγινε σύμβολο για πολλές γενιές Αθηναίων. Μιλάμε γα την εμβληματική Ομόνοια του 1958. Η πιο γνωστή μορφή της πλατείας που βασίστηκε στο σχέδιο των αρχιτεκτόνων Διονύση Ζήβα και Τάκη Ζενέτου, με το χαρακτηριστικό σιντριβάνι και τις κυκλικές ροές κυκλοφορίας, που θεωρήθηκε σύμβολο εκσυγχρονισμού. Ήταν ένας κόμβος μοντερνισμού που συμβόλιζε τη μεταπολεμική αστική ανάπτυξη της Αθήνας.Μια εικόνα που είναι γνωστή σε όλους μας - κυρίως από τις ταινίες της εποχής.
Τη διετία 1958-60 πραγματοποιήθηκε η πρώτη μεγάλη ανάπλαση, με αρχιτέκτονα τον Κωνσταντίνο Δοξιάδη, στο πλαίσιο του εκσυγχρονισμού της πόλης. Για να φτάσουμε στη δεκαετία του '90 όπου η πλατεία σταδιακά υποβαθμίστηκε λόγω κοινωνικών προβλημάτων και κυκλοφοριακής συμφόρησης. Το 1992 μειώθηκε το πράσινο καθώς έγινε ανακατασκευή με πλακόστρωση ενώ 11 χρόνια μετά, το 2003 με τις εργασίες εν όψει των Ολυμπιακών Αγώνων αφαιρέθηκε το σιντριβάνι, τοποθετήθηκαν γυάλινες επιφάνειες και μια μεταλλική κατασκευή. Η συγκεκριμένη Ομόνοια δεν αγκαλιάστηκε από το κοινό, που έτσι κι αλλιώς νιώθει πως το τοπόσημο της πόλης έχει αλλάξει για τα καλά. Η τελευταία ανάπλαση έγινε το 2020 με την επαναφορά κυκλικού σιντριβανιού και μεγαλύτερη επένδυση στο πράσινο.
Τα κτήρια σύμβολα
-Μπάγκειον και Μέγας Αλέξανδρος. Κτισμένα στα τέλη του 19ου αιώνα (1880-1890), δύο πολυτελή ξενοδοχεία της εποχής. Το Μπάγκειον υπήρξε τόπος συνάντησης διανοουμένων και πολιτικών. Τα κτήρια παραμένουν έως σήμερα αρχιτεκτονικά στολίδια, με προσπάθειες ανακαίνισής τους τα τελευταία χρόνια.
-Κτήριο Hondos Center. Ένα από τα γνωστά σημεία συνάντησης για τους Αθηναίους, επί δεκαετίες.
-Ξενοδοχείο Μίνιον. Αν και δεν βρίσκεται ακριβώς στην πλατεία, ήταν το πρώτο πολυκατάστημα της Αθήνας και λειτουργούσε σαν ορόσημο εμπορικής κίνησης. Διαβάστε την ιστορία του από τη δόξα στην καταστροφή.
Η Ομόνοια σήμερα
Η σημερινή Πλατεία Ομονοίας εξακολουθεί να βρίσκεται σε μεταβατική φάση. Παρά τις προσπάθειες εξωραϊσμού και επαναφοράς της εμπορικής και κοινωνικής της αίγλης, αντιμετωπίζει ακόμα προβλήματα όπως παραμέληση, κοινωνικός αποκλεισμός αλλά και ελλιπής αστυνόμευση. Ωστόσο, η ιστορική της βαρύτητα και η συμβολική της σημασία ως καρδιά της Αθήνας, παραμένουν ακλόνητες. Με κάθε ανάπλαση και αρχιτεκτονική πρόταση, συνεχίζει να γράφει τη δική της ιστορία. Από το «Ραντεβού στην Ομόνοια» μέχρι την «αστική αποξένωση» των τελευταίων δεκαετιών, η πλατεία παραμένει ένα καθρέφτισμα της ίδιας της Αθήνας.
Ταξίδια στην Ελλάδα
→ Οδός Πανεπιστημίου: Το λάθος που γίνεται εδώ και 80 χρόνια
→ Τα δύο πιο παλιά καφενεία της Αθήνας: Η Μουριά και Η Ωραία Ελλάς
→ Τρεις περιοχές στην Αθήνα για βραδινή έξοδο, φαγητό και ποτό
Ακολουθήστε το exploringgreece.tv σε Facebook και Instagram
Κάντε κλικ στο Google News του Εxploringgreece.tv και πατήστε το κουμπί «Ακολουθήστε» για να ταξιδεύετε στην Ελλάδα
