Και ποιος δεν γοητεύεται από το ηλιοβασίλεμα της Σαντορίνης, την Καλντέρα και τα Φηρά. Ακόμη όμως και γι’ αυτό το διάσημο νησί υπάρχουν πολλές άγνωστες πληροφορίες που θα ήθελες να γνωρίζεις. Για παράδειγμα ήξερες ότι η Σαντόρινη είχε κάποτε μια πρωτεύουσα που δεν υπάρχει πια; Ένας απότομος βράχος που αντιστέκεται στο πέρασμα του χρόνου θυμίζει την σημαντική αυτή ιστορία. Λέγεται Σκάρος και υπήρξε μια πολύβουη καστροπολιτεία . Διέθετε 200 σπίτια, καλντερίμια και εκκλησίες. Ήταν, μάλιστα, ο πιο σημαντικός από τους πέντε οχυρωμένους οικισμούς της Σαντορίνης. Ωστόσο σήμερα δεν διασώζονται πολλά κομμάτια του οικισμού.
Η άγνωστη πρωτεύουσα της Σαντορίνης και η ιστορία της
Tο αρχικό κάστρο ήταν γνωστό και ως «Επάνω Κάστρο» ή αλλιώς «La Roka». Αυτό το κάστρο χτίστηκε από το Ενετό Giacomo Barozzi. Μάλιστα, οι κάτοικοί του ήταν γνωστοί ως Καστρινοί. Ο Σκάρος ήταν η πρωτεύουσα της Σαντορίνης μέχρι τον 18ο αιώνα. Ωστόσο η εκκένωση του οικισμού είχε ξεκινήσει στις αρχές του 17ου αιώνα. Ο βράχος είχε κλονιστεί επανειλημμένα από ισχυρούς σεισμούς.
Οι σεισμοί κατά τις εκρήξεις του 1650, 1701-1711 και 1866-1870 προκάλεσαν σημαντικές ζημιές. Φαίνεται πως οι σεισμοί την περίοδο 1701-1711 είναι που ώθησαν τους κατοίκους να τον εγκαταλείψουν οριστικά, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι είχε περάσει πια η εποχή της πειρατείας και δεν υπήρχε λόγος οι νησιώτες να στριμώχνονται σε απόκρημνα και δύσβατα σημεία.
Η ιστορία του Σκάρου αρχίζει το 1207, μετά την εδραίωση της ενετικής κατοχής στην Θήρα και την ένταξη του νησιού στο Δουκάτο του Αιγαίου.
Ο Σκάρος, όμως, υπέστη μεγάλες καταστροφές από τον τρομερό σεισμό του 1650. Οι κάτοικοι αποφάσισαν τότε να εγκαταλείψουν αυτό το επικίνδυνο περιβάλλον που προσέφερε πλέον το Κάστρο. Ήταν πλέον η ώρα να ιδρύσουν νέο «μητροπολιτικό» κέντρο στα Φηρά. Αυτή η μετοίκηση στα Φηρά ολοκληρώθηκε τις τελευταίες δεκαετίες του 18ου αιώνα. Οπότε και περιορίστηκε ο κίνδυνος από τους πειρατές.
Η εικόνα της πόλης λίγο πριν από την εγκατάλειψή της – Σχέδιο της συλλογής Thomas Hope (1788) που φυλάσσεται στο Μουσείο Μπενάκη.
Ο βράχος του Σκαρού σήμερα
Ο βράχος του Σκάρου σήμερα είναι ακατοίκητος. Υπάρχει μία μικρή εκκλησία αφιερωμένη στην Παναγία Θεοσκέπαστη και λίγα ερείπια από παλιές κατοικίες του οικισμού. Πολλές μονές ιδρύθηκαν εντός του Κάστρου. Από τις παλαιότερες είναι η μονή Δομηνικανών μοναχών της Αγίας Αικατερίνης της Σιέννας, η οποία ιδρύθηκε στα 1595 από τον Μαρίνο Δαργέντα, γόνο του εκλατινισμένου κλάδου της βυζαντινής αυτοκρατορικής οικογένειας των Αργυρών.
Με πληροφορίες από: Santorini Guidebook, κείμενο της καθηγήτριας αρχιτεκτονικής ΑΠΘ Κλαίρης Παλυβού
Πηγή εξωτερικής φωτογραφίας: myphotopic.blogspot.com
Ποιο είναι το μικρό ελληνικό νησί με τις 235 εκκλησίες
