«Στου σπιτ’ στου Κακοσάλεσ’ δε ματαξαναγυρνώ» τραγουδούσε ο Γιάννης Μηλιώκας στο γνωστό τραγούδι του αλλά σε ποια περιοχή της Αττικής αναφερόταν και ποιο ήταν παλιά το Κακοσάλεσι. Πράγματι δεν αποτελούσε απλά μια λέξη για τις ανάγκες του τραγουδιού αλλά πρόκειται για μια περιοχή που κατοικείται ακόμη και σήμερα. Ο λόγος για τον Αυλώνα.
Η περιοχή της Αττικής Αυλώνας και γιατί λεγόταν Κακοσάλεσι
Η αρχαία ελληνική ονομασία της περιοχής είναι Αυλών που σημαίνει πέρασμα. Το όνομα Αυλών διασώζεται σε μαρμάρινη αναθηματική πλάκα αφιερωμένη στο Θεό Διόνυσο τον Αυλωνέα. Τα χρόνια της Φραγκοκρατίας τώρα επικράτησε η λέξη Σάλεσι ή Σαλισάτι. Αυτή σημαίνει επίσης πέρασμα και είναι λατινική. Πότε όμως ονομαζόταν Κακοσάλεσι και γιατί;
H ονομασία Κακοσάλεσι έμεινε από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας. Κι αυτό γιατί ο ορεινός όγκος ακριβώς πάνω από την κωμόπολη αποτελούσε παρατηρητήριο και ορμητήριο των επαναστατών και κλεφτώ. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να αποτελεί ένα κακό πέρασμα για τους Τούρκους. Η ονομασία αυτή διατηρήθηκε ως επίσημη μέχρι το 1927 οπότε ο οικισμός ανέκτησε την αρχαία του ονομασία Αυλών (ο Αυλώνας) από την μακρόστενη κοιλάδα-πέρασμα που διασχίζεται από τον ποταμό Ασωπό.
Το Κακοσάλεσι λοιπόν δεν ήταν τίποτε άλλο παρά το «κακό πέρασμα», επειδή το ορμητήριο των κλεφτών εκεί δυσκόλευε το πέρασμα των Οθωμανών.
Υπάρχει, μάλιστα και μια γνωστή μάχη, η Μάχη στο Κακοσάλεσι που έγινε κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης. Σύμφωνα με μια διήγηση οι γυναίκες του χωριού πολέμησαν γενναία και νίκησαν τους Τούρκους μαζί με τη δύναμη των πολεμιστών. Επίσης η διήγηση αναφέρει ότι καταδιωκόμενοι πέσανε στα έλη της περιοχής, όπου σκοτώθηκαν όλοι.
Ο Αυλώνας σήμερα
Η περιοχή του Αυλώνα είναι παραδοσιακά γεωργική-κτηνοτροφική και βιομηχανική. Αρκετοί είναι οι κάτοικοι που μετακινούνται στις βιομηχανικές εγκαταστάσεις των Οινοφύτων στην Βοιωτία. Στα αξιοθέατα της περιοχής συγκαταλέγεται το Μουσείο Ζυγομαλά. Πρόκειται για δημιούργημα της Λουκίας Ζυγομαλά, μεγάλης ευεργέτριας της περιοχής. Εκεί στεγάζεται μεγάλη λαογραφική συλλογή αυθεντικών κεντημάτων και ειδών χρυσοκεντητικής.
Αττική: Σε ποια περιοχή έλεγαν τους κατοίκους «δραπέτες φρενοκομείου»
