Η Ελευσίνα, η πόλη των ομώνυμων μυστηρίων της αρχαιότητας, στο πέρασμα των χρόνων μετατράπηκε σταδιακά σε κοιτίδα της βιομηχανικής δραστηριότητας, φιλοξενώντας στα εδάφη της, μεγάλες εργοστασιακές εγκαταστάσεις, οι οποίες όμως άρχισαν σιγά σιγά να εκλείπουν. Στο σήμερα γίνονται προσπάθειες για να μας ξανά συστηθεί με ένα καινούργιο πρόσωπο, προσκαλώντας μας να την επισκεφτούμε και να το ανακαλύψουμε. Πάμε λοιπόν να δούμε πως ήταν η Ελευσίνα του τότε, μα πάνω απ´ όλα πως είναι η πόλη αυτή στο τώρα.
Η πόλη της Ελευσίνας, δεν μπορεί παρά να είναι στο μυαλό όλων μας άρρηκτα συνδεδεμένη με τα ομώνυμα μυστήρια την πιο ιερή και αξιοσέβαστη γιορτή της αρχαιότητας. Φέροντας μια κατεξοχήν θρησκευτική χροιά, τα ελευσίνια μυστήρια τελούνταν υπό άκρα μυστικότητα προς τιμήν της θεάς Δήμητρας και της κόρης της Περσεφόνης, την οποία και εντόπισε στην περιοχή, ύστερα από την αρπαγή της από τον θεό του κάτω κόσμου, τον Πλούτωνα. Η αρχικά τοπική τους εμβέλεια, σταδιακά εξαπλώνεται κάνοντας την Ελευσίνα ιδιαίτερα δημοφιλή σε μια πιο ευρεία γεωγραφική κλίμακα, ως την εποχή της κατάργησης των μυστηρίων από τον Αυτοκράτορα Θεοδόσιο, που επέβαλε αυστηρά μέτρα με απώτερο στόχο την διάδοση του χριστιανισμού.
Ελευσίνα: Η βιομηχανική όψη της πόλης
Η Ελευσίνα στα τέλη του 19ου αιώνα μέχρι και λίγο μετά τα μέσα του εικοστού, αρχίζει σιγά σιγά να αποκτά ένα άκρως επιτυχημένο βιομηχανικό πρόσωπο, εφόσον γίνεται ένας από τους τόπους που συρρέουν οι καταδιωγμένοι πρόσφυγες από την Μικρά Ασία. Εργοστάσια παραγωγής σαπουνιού, ξεκινούν την λειτουργία τους στην περιοχή, κερδίζοντας σύντομα παγκόσμιο κύρος, αφού κάνουν εξαγωγές τα προϊόντα τους σε όλη την έκταση της θάλασσας της Μεσογείου. Τη σκυτάλη από την σαπωνοποιία αναλαμβάνει η οινοποιητική «Βοτρύς», με την έναρξη βιομηχανιών παραγωγής κρασιού και κονιάκ με βασικό υλικό τη σταφίδα, βάζοντας την Ελευσίνα και πάλι στο επίκεντρο των οικονομικών εξελίξεων.
Το εγκαταλελειμμένο εργοστάσιο «Κρόνος»
Η συνέχεια ανήκει στην τσιμεντοβιομηχανία με την ίδρυση της φημισμένης «Τιτάν», ενώ λίγο νωρίτερα η εταιρεία « Κρόνος» κάνει την εμφάνιση της με κυρία δραστηριότητα της το οινόπνευμα. Στα χρόνια που ακολουθούν, μαζί με τα ναυπηγεία και τα διυλιστήρια παρουσιάζεται στα εδάφη της και η μόλυνση, που έχει ως αποτέλεσμα το κλείσιμο πολλών βιομηχανιών κατά τιςδεκαετίες του 1980 και 1990, αλλάζοντας ριζικά την μέχρι τότε εικόνα της Ελευσίνας και αναγκάζοντας την να βρει τρόπο να μεταβάλλει και πάλι ταυτότητα.
Φεστιβάλ Αισχύλεια: Ένας πολιτισμικός θεσμός στην Ελευσίνα
Στο επαύριον της κατάλυσης της χούντας των συνταγματαρχών, το 1975 γεννιέται ένας ελπιδοφόρος θεσμός στην Ελευσίνα, το φεστιβάλ που φέρει το όνομα «Αισχύλεια». Με την δημιουργία του, η πόλη προσπαθεί αν μη τι άλλο να ταυτιστεί με τις τέχνες και την δημιουργικότητα, δίνοντας βήμα σε κάθε της μορφή συμπεριλαμβανομένης της μουσικής, του θεάτρου αλλά και της ζωγραφικής, για να εκφραστεί και να εκτιμηθεί από το κοινό που θα την παρακολουθήσει. Με φόντο λοιπόν το παλαιό ελαιουργείο κάθε χρόνο το καλλιτεχνικό πρόγραμμα του φεστιβάλ, που επιλέγεται από την αρμόδια επιτροπή, καταφέρνει να τραβήξει τα βλέμματα ακόμα και σε διεθνή κλίμακα, μα πάνω απ´ όλα να ανοίξει τους πνευματικούς ορίζοντες οποίου επιλέξει να το παρακολουθήσει.
Η Ελευσίνα σήμερα
Η Ελευσίνα στο σήμερα, έχει καταφέρει να επανεφεύρει πλήρως την εικόνα της. Εκλεγμένη ως πολιτιστική πρωτεύουσα για το 2023, μπαίνει και πάλι στο προσκήνιο ξορκίζοντας το παρελθόν της διαστρεβλωμένης βιομηχανικής όψης, μετατρεπόμενη σε μια πολιτιστική όαση με πολλές προεκτάσεις. Δράσεις αφιερωμένες στο περιβάλλον, εικαστικές εκθέσεις και μοναδικές παραστάσεις την κοσμούν από άκρη σε άκρη, δίνοντας στους φιλόδοξους επισκέπτες ακόμα ένα λόγο να κινηθούν προς την κατεύθυνση της.
Ο πολιτισμός όμως δεν είναι ο μοναδικός άσσος που κρύβει η Ελευσίνα στο μανίκι της, αφού στρέφεται και προς την ανάπλαση και τον αθλητισμό. Με όπλο της κρατικές επιχορηγήσεις, η Ελευσίνα του αύριο επιχειρεί να δημιουργήσει σύγχρονες εγκαταστάσεις για να φιλοξενήσουν αθλητικούς συλλόγους και τις ανάγκες τους , μα πάνω απ' όλα για να αναδείξουν ακόμα μια πλευρά της πόλης αυτής που στηρίζει και ενισχύει τον αθλητισμό.
Μυστήρια, βιομηχανία, πολιτισμός και αθλητισμός είναι κάποια από τα ουσιαστικά που μπορούν να χαρακτηρίσουν την Ελευσίνα, μια πόλη που έχει τη δύναμη να αλλάζει, χωρίς να χάνει καθόλου απ´ την αξία της.
