Ήπειρος: Το οχυρό - τέρας που το αποκαλούσαν Σκύλλα

Στα νότια της πόλης των Ιωαννίνων, το ύψωμα στο Μπιζάνι αποτέλεσε ένα κρίσιμο σημείο άμυνας που επέλεξαν οι Τούρκοι για να εμποδίσουν την προέλαση του ελληνικού στρατού. Ενός στρατού που αγωνιζόταν για να απελευθερώσει τα Ιωάννινα κατά τον Α΄ Βαλκανικό πόλεμο το 1913. Εκεί λοιπόν, σε μια βραχώδη τοποθεσία, οι Τούρκοι είχαν κατασκευάσει οχυρά από μπετόν αρμέ με την επίβλεψη Γερμανών αξιωματικών οι οποίοι είχαν αναλάβει τον εκσυγχρονισμό του στρατού τους. Η Σκύλλα ήταν ένα από αυτά…

Η μάχη του Μπιζανίου και ο ρόλος των οχυρών

Η Μάχη του Μπιζανίου υπήρξε η σημαντικότερη σύγκρουση κατά τον Α’ Βαλκανικό Πόλεμο μεταξύ του ελληνικού και του τουρκικού στρατού στο μέτωπο της Ηπείρου. Η τοποθεσία Μπιζάνι με τις γειτονικές τοποθεσίες νότια των Ιωαννίνων, αποτέλεσε σημαντικό φυσικό σημείο άμυνας και το επέλεξαν οι Τούρκοι για να καθηλώσουν τον ελληνικό στρατό.

Γι’ αυτό το λόγο οι Τούρκοι βασίστηκαν και επένδυσαν πολύ στο να δημιουργήσουν οχυρώσεις. Ισχυρές και κατασκευασμένες από τους Γερμανούς. Αντίστοιχα έργα συναντά κανείς και σε άλλες πόλεις στα Βαλκάνια. Αποτέλεσαν ένα από τα κυρίαρχα εργαλεία της Αυστροουγγρικής εξωτερικής επεκτατικής πολιτικής στα Βαλκάνια όπου η άλλοτε πανίσχυρη Οθωμανική Αυτοκρατορία κατέρρεε. Για την κατασκευή των οχυρώσεων, ο τουρκικός στρατός διέθεσε στους Γερμανούς 600 πρώην τούρκους στρατιωτικούς που είχαν καθαιρεθεί επειδή είχαν συμμετάσχει στο κίνημα των Νεότουρκων το 1908.

Η Σκύλλα, το οχυρό – τέρας

Το απόρθητο φρούριο των Τούρκων που βρίσκεται στην κορυφή του λόφου του Μπιζανίου το αποκαλούσαν Σκύλλα. Κατασκευασμένο υπό την εποπτεία του Γερμανού στρατάρχη Γκόλτς κατά τα έτη 1909-1912 αποτελούσε ένα απόρθητο μέρος σε ημικυκλική τροχιά. Τον Μάιο του 1910 άρχισε να χτίζεται ταυτόχρονα με άλλες οχυρές θέσεις στο λεκανοπέδιο των Ιωαννίνων. Μέχρι το 1912 το έργο είχε αποπερατωθεί και είχαν τοποθετηθεί συρματοπλέγματα.

Το χαρακτηριστικό που έχει το συγκεκριμένο οχυρο είναι ότι είναι αθέατο από την πλευρά που επρόκειτο να δεχθεί επίθεση, εκτός από το στόμιο των πυροβόλων που ήταν ορατό. Ο πυροβολητής ήταν καλυμμένος και μόνο όταν επρόκειτο να σκοπεύσει, έβγαζε το κεφάλι του. Τα οχυρά της περιοχής έβλεπαν και είχαν τα κανόνια τους στραμμένα προς τη νότια πλευρά, γιατί από εκεί περίμεναν επίθεση ενώ μερικά στρέφονταν και προς την ανατολή.

Γενικά τα οχυρά του Μπιζανίου ήταν πανίσχυρα, κατασκευασμένα σε μια πανίσχυρη οχυρή τοποθεσία που δεσπόζει του λεκανοπεδίου των Ιωαννίνων και όλων των γύρω περιοχών. Γι’ αυτό και την επέλεξαν οι Τούρκοι. Υπάρχουν ακόμη σ’ αυτή τη θέση σε μικρή απόσταση από τα οχυρά ερειπωμένα κτίρια. Αυτά χρησίμευαν σαν αποθήκες πυρομαχικών και άλλων εφοδίων και σαν καταλύματα, καθώς και δεξαμενές για νερό. Δίκαια λοιπόν, και προπάντων λόγω της τέτοιας οχύρωσής του, το Μπιζάνι ονομάστηκε από όσους έλαβαν μέρος στα γεγονότα, φοβερό, τρομερό, απόρθητο, ανδροφόνο άπαρτο κάστρο. Ο όρος Σκύλλα δεν ήταν καθόλου τυχαίος.

Σήμερα, 107 χρόνια μετά την απελευθέρωστη των Ιωαννίνων, σώζονται κάποια κομμάτια. Θυμίζουν έτσι τις ένδοξες μάχες που έδωσαν οι Έλληνες. Τις δυσκολίες που είχαν κληθεί να αντιμετωπίσουν για την ελευθερία της Ελλάδας. Η Ήπειρος είναι μια περιοχή που το ξέρει αυτό, εξάλλου, πολύ καλά.