Τι σημαίνει Γεντί Κουλέ ποιά η ιστορία του

Όσα πολύ δεν γνωρίζουν για τη σκληρή φυλακή

Υπάρχουν πολλές περιοχές, αξιοθέατα και μνημεία στην Ελλάδα που ενώ ξέρουμε το όνομά τους και το έχουμε ακούσει πολλές φορές, τελικά αν αναρωτηθούμε τι σημαίνει αυτό, πιθανόν να μην ξέρουμε. Συνήθως πίσω από το κάθε όνομα κρύβεται κάποιο πρόσωπο ή ένα σημαντικό ιστορικό στοιχείο. Αυτό μπορεί να είναι μια μάχη, ένα συμβάν ή και ένα πρόσωπο. Ή απλά το όνομα του μέρους σε μια άλλη γλώσσα, συνήθως στα σλαβικά ή στα τούρκικα λόγω των μεγάλων επιρροών που υπάρχουν. Κάτι τέτοιο συμβαίνει και με το Γεντί Κουλέ, ένα από τα πιο απάνθρωπα και σκληρά σωφρονιστικά ιδρύματα της χώρας. Ποιό είναι όμως στην πραγματικότητα το όνομα αυτό και από πού προέρχεται η ονομασία. Τι συνέβη εκεί, πότε κατασκευάστηκε και πώς χρησιμοποιήθηκε;

Πάρνηθα: Το μοναχικό εκκλησάκι στο Κεραμίδι που μάλλον δεν γνωρίζεις

1 Τι σημαίνει στην πραγματικότητα Γεντί Κουλέ και λεπτομέρειες από την ιστορία του

Το Γεντί Κουλέ, λοιπόν, όνομα το οποίο θα ακούσεις να χρησιμοποιείται και για το γήπεδο του ΟΦΗ, βρίσκεται στο βορειοανατολικό άκρο των τειχών της Θεσσαλονίκης, εντός της Ακρόπολης. Στην πραγματικότητα, στα ελληνικά το όνομα είναι Επταπύργιο και η μετάφραση είναι ακριβώς αυτή. Γεντί Κουλέ είναι οι επτά πύργοι. Είναι ουσιαστικά οι συνολικά επτά πύργοι οποίοι κοσμούν τα τείχη της Θεσσαλονίκης χωρίς να συμπεριλαμβάνονται τα μεσοπύργια.

Το φρούριο ξεκίνησε να κατασκευάζεται και ολοκληρώθηκε την εποχή των Παλαιολόγων ως φρούριο. Ήταν το κτίσμα που δημιουργήθηκε ώστε να στρατοπεδεύει η φρουρά και να μπορούν εκεί να καταφεύγουν οι κάτοικοι σε περίπτωση επιδρομών και επιθέσεων από ξαφνικούς εχθρούς.

Οι πύργοι που βρίσκονται σήμερα στην βόρεια πλευρά, ουσιαστικά αποτελούν τμήματα του παλαιοχριστιανικού τείχους της Ακρόπολης. Από την άλλη οι πύργοι που βρίσκονται στη νότια πλευρά προστέθηκαν πιθανότατα κατά τους μεσοβυζαντινούς χρόνους, σχηματίζοντας τον κλειστό πυρήνα του φρουρίου.

2 Η μετατροπή του φρουρίου στην απάνθρωπη φυλακή

Πώς έφτασε από φρούριο όμως το Επταπύργιο, δηλαδή το Γεντί Κουλέ να μετατραπεί σε φυλακή και μάλιστα πολύ σκληρή; Πάμε πίσω και συγκεκριμένα κάπου στα τέλη του 19ου αιώνα όταν τα φρούρια δεν είχαν την ίδια αμυντική αξία. Έτσι οι Τούρκοι αποφάσισαν να το μετατρέψουν σε φυλακή.

Και όχι μια απλή φυλακή αλλά μια από τις πιο σκληρές που υπήρξαν ποτέ στην Ελλάδα. Δεν είναι γνωστή η ακριβής ημερομηνία που έγινε αυτό. Υπολογίζεται ότι αυτό έγινε κατά τη δεκαετία του 1890. Το φρούριο αναφέρεται ως φυλακή σε ένα χάρτη του 1899 της πόλης δίνοντάς μας ένα στίγμα για το πότε περίπου έγινε αυτή η μετατροπή. Μάλιστα για να μετατραπεί από φρούριο σε φυλακή, οι ιστορικοί λένε ότι συνεπάγεται η απομάκρυνση όλων των προηγούμενων κτιρίων στο εσωτερικό του κάστρου, από τα οποία κανένα ίχνος δεν επιζεί σήμερα.

Όσον αφορά τις αλλαγές και τις προσθήκες που έγιναν στις οχυρώσεις οι αναφορές δείχνουν ότι αυτές δεν ήταν σημαντικές. Αυτό που βεβαίως άλλαξε ήταν ο σκοπός του κτίσματος. Γιατί αρχικά χρησιμοποιούταν για να προστατεύει τους κατοίκους από μια εξωτερική απειλή. Αφού μετατράπηκε όμως σε φυλακή ο βασικός στόχος ήταν να κρατηθούν στην απομόνωση οι κρατούμενοι από τον έξω κόσμο. Έγιναν κάποιες αλλαγές στην αυλή και τα κτήρια αλλά ήταν περισσότερο αλλαγές οργάνωσης και όχι άμυνας ή άλλου λόγου.

Μετά την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης το 1912, το Γεντί Κουλέ πέρασε στην κυριότητα του ελληνικού κράτους. Τότε δημιουργήθηκαν και κάποιοι επιπλέον βοηθητικοί χώροι ώστε το κτίριο να είναι λειτουργικό. Ο χώρος εκτελέσεων βρισκόταν 300 μέτρα έξω από τις φυλακές, όπου εκτελέστηκαν αρκετοί κατάδικοι αλλά και αγωνιστές από τις γερμανικές δυνάμεις την περίοδο της κατοχής.