Οι πόλεις αλλάζουν και μαζί τους οι κατοικίες και οι άνθρωποι. Αυτό που μένει να θυμίζει το παρελθόν είναι οι παλιές – συνήθως ασπρόμαυρες – φωτογραφίες. Αυτό συμβαίνει και με τη Θεσσαλονίκη. Η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Ελλάδας έχει περάσει από διάφορα στάδια και έχει αλλάξει πολύ μέσα στα χρόνια. Ο χρόνος, εξάλλου, περνά και τα πάντα εξελίσσονται.
Η Θεσσαλονίκη μέσα στο χρόνο
Μετά την απελευθέρωση της το 1912, η Θεσσαλονίκη για αρκετό καιρό διατήρησε την οθωμανική διοικητική δομή της για να αποφευχθεί η οικονομική και κοινωνική διάλυση της πόλης. Είναι χαρακτηριστικό ότι τις ημέρες μετά την παράδοση της πόλης, η οθωμανική χωροφυλακή συνέχιζε ένοπλη να διατηρεί την τάξη, ενώ ο δήμαρχος Οσμάν Σαΐτ παρέμεινε δήμαρχος, με λίγες διακοπές μέχρι το 1922.
Βλέποντας, λοιπόν, κανείς φωτογραφίες από τότε και μετά θα παρατηρήσει τις διάφορες αλλαγές στην πόλη. Μια αγνώριστη Θεσσαλονίκη δεκαετίες πριν, με τραμ, αρχοντικά, χωματόδρομους, κατοίκους με φουστανέλες και σκηνικό βγαλμένο από παλιά, πολύ παλιά ελληνική ταινία.
Η Εγνατία οδός χαράχτηκε στα μισά της δεκαετίας του 1950. Μέχρι τότε, η Καμάρα δεν βρισκόταν πάνω στον γνωστό πεζόδρομο, αλλά στη μέση του δρόμου από τον οποίο περνούσε το τραμ. Μάλιστα οι γραμμές του ακολουθούσαν διαδρομή κάτω από την αψίδα. Τα Κάστρα περιτριγυρίζονταν από χωράφια. Στο λιμάνι ο κόσμος περπατά αγναντεύοντας τα καΐκια και τα νοσταλγικά κτίρια της οδού Βενιζέλου είναι ακόμη… ολοκαίνουρια.
Πηγή φωτογραφίας: Παλιές φωτογραφίες της Θεσσαλονίκης – Old Photos of Thessaloniki
Η λεωφόρος Νίκης φυσικά δεν έχει καμία σχέση με το πώς ήταν το 1900. Στην παραλιακή περαντζάδα της πόλης, με φόντο τον Λευκό Πύργο, βλέπουμε όχι μόνοι οι άνθρωποι που βολτάρουν πλάι στον Θερμαϊκό, αλλά και οι ράγες του τραμ που εξυπηρετούσε το λιμάνι.
Πηγή φωτογραφίας: Παλιές φωτογραφίες της Θεσσαλονίκης – Old Photos of Thessaloniki
Ένα άλλο χαρακτηριστικό παράδειγμα της αλλαγής είναι το Φρούριο του Επταπυργίου το οποίο έστεκε μοναχικό στην Ακρόπολη της Θεσσαλονίκης. Φυσικά η σημερινή του εικόνα είναι εντελώς διαφορετική. Αν πας θα δεις τις πυκνοκατοικημένες γειτονιές, τα στενάκια και τα ουζερί με τον κόσμο τους. Καμία σχέση με τους άλλοτε γυμνούς λόφους γύρω από τα Κάστρα.
Η Αγία Σοφία, στην καρδιά της πόλης, όπως απεικονίζεται σε γαλλική καρτποστάλ πριν περίπου έναν αιώνα.
Οδός Ερμού – Πηγή φωτογραφίας: Παλιές φωτογραφίες της Θεσσαλονίκης – Old Photos of Thessaloniki
Η οδός Ερμού ήταν πολύ πιο πλατιά και άνετες, με τα αρχοντικά κτίρια να πλαισιώνουν τους περιπάτους των κατοίκων, χωρίς να ενοχλούνται από αυτοκίνητα.
Η Θεσσαλονίκη σήμερα
Πηγή φωτογραφίας: ΠΑΛΙΑ Θεσσαλονικη
Περπατώντας σήμερα στους δρόμους της Θεσσαλονίκης αυτό που μένει να θυμίζει τα παλιά χρόνια είναι κάποια κτήρια. Στη βόλτα του αντικρίζει κανείς επιβλητικά συγκροτήματα, άλλα εγκαταλελειμμένα και άλλα διατηρημένα. Όλα τα παλιά κτήρια της Θεσσαλονίκης σε ταξιδεύουν σε παλιότερες εποχές. Τότε που η πόλη ήταν ένα αρχιτεκτονικό αριστούργημα και οι ρυθμοί της ζωής ήταν χαλαροί.
Σήμερα. βέβαια, η πόλη έχει αλλάξει εντελώς μορφή, είναι σύγχρονη και λίγα σημεία θυμίζουν έντονα την Παλιά Θεσσαλονίκη. Ο Λευκός Πύργος είναι με σιγουριά ένα από αυτά τα μέρη. Οι παλιές φωτογραφίες, πάντως, μας βοηθούν να κάνουμε ένα νοσταλγικό ταξίδι στο χρόνο…
Πηγή εξωτερικής φωτογραφίας: ΠΑΛΙΑ Θεσσαλονικη
Λευκός Πύργος: Ο Πύργος του Αίματος και πώς άλλαξε όνομα
