Το θρυλικό οχυρό Ρούπελ, ένα σπουδαίο μνημείο ιστορίας

Υπάρχουν μέρη στην Ελλάδα, που πέρα από την ομορφιά και την γραφικότητά τους, ξεχωρίζουν για κάτι ακόμη πιο σημαντικό. Την ιστορία τους. Και ένα από αυτά τα μέρη στην Ελλάδα βρίσκεται στα ελληνοβουλγαρικά σύνορα. Και πρόκειται, φυσικά για το θρυλικό οχυρό Ρούπελ. Το μεγαλύτερο από τα 21 οχυρά της Γραμμής Μεταξά όπου γράφτηκε μια μεγάλη στιγμή στη σύγχρονη ελληνική ιστορία. Εκεί που ειπώθηκε η φράση «τα οχυρά δεν παραδίδονται αλλά καταλαμβάνονται» από τον Ταγματάρχης Γεώργιο Δουράτσο, τον Απρίλιο του 1941. Εκεί, στην περιοχή των Σερρών γράφτηκε ακόμη ένα σπουδαίο κομμάτι της ελληνικής ιστορίας.

Το θρυλικό οχυρό Ρούπελ, ένα σπουδαίο μνημείο ιστορίας

Το οχυρό Ρούπελ αποτέλεσε το μεγαλύτερο από όλα τα οχυρά της «γραμμής Μεταξά». Πρόκειται για ένα συγκρότημα, στα 1.339 μέτρα εκτεινόμενο σε μέτωπο 2.500 μέτρων το οποίο περιελάμβανε 123 ενεργητικά σκέπαστρα. Επιπλέον οι υπόγειοι χώροι του ήταν 1.849 τ.μ. ενώ οι στοές συγκοινωνίας ανέρχονταν σε 4.251 μ. Η συνολική έκταση ήταν 6.100 μέτρα ενώ το σύνολο της φρουράς ήταν 1.397 άνδρες. Το οχυρό Ρούπελ ήταν ένα έργο με ελαφρά σκεπάσματα για τη φρουρά και την αποθήκευση υλικού. Κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου είχε καταληφθεί από γερμανοβουλγαρικές δυνάμεις ενώ το ζήτημα της οχύρωσης τέθηκε σε στερεότερη βάσει την δεκαετία του 1930.

Το θρυλικό οχυρό Ρούπελ αποτέλεσε ένα από τα σημαντικότερα αμυντικά σημεία κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Ουσιαστικά, αποστολή του Συγκροτήματος ήταν η άμυνα επί της οχυρωμένης τοποθεσίας, για την απαγόρευση διέλευσης κατά μήκος του άξονα Κρέσνας – Ρούπελ. Στο οχυρό Ρούπελ βρίσκονταν ουσιαστικά μόνο 27 αξιωματικοί και 950 οπλίτες. Γύρω από το θρυλικό οχυρό υπήρχαν μόλις οκτώ πυροβόλα σε καλά κρυμμένες τοποθεσίες. Από την άλλη πλευρά, οι γερμανικές στρατιωτικές δυνάμεις ήταν πάνοπλες. Ο εξοπλισμός τους ήταν πολύ ανώτερος όχι μόνο αριθμητικά αλλά και τεχνολογικά έναντι των Ελλήνων.

Στις 9 Απριλίου του 1941 οι βομβαρδισμοί και οι επιθέσεις των Γερμανών εντάθηκαν εναντίον των οχυρών Ρούπελ και Παλιουριώνες. Στις τέσσερις μέρες που διήρκησαν οι βομβαρδισμοί σκοτώθηκαν 14 στρατιώτες του Ρούπελ και τραυματίστηκαν 38. Οι Έλληνες πολέμησαν μέχρι τέλους με αυτοθυσία. Στις 17:00 η ώρα, Γερμανοί κήρυκες έχοντας γνώστη ότι είχε υπογραφεί στη Θεσσαλονίκη η συνθηκολόγηση, αποφάσισαν να πάνε στο Ρούπελ και να ζητήσουν την παράδοση του οχυρού. Την επόμενη μέρα, τα ξημερώματα της 10ης Απριλίου και αφού ο διοικητής έλαβε διαταγή κατάπαυσης του πυρός από το Γενικό Στρατηγείο, ο Γερμανός συνταγματάρχης που παρέλαβε το οχυρό Ρούπελ. Χαρακτηριστικό είναι ότι έδωσε συγχαρητήρια στον διοικητή και εξέφρασε τον θαυμασμό και την εκτίμησή του για την αντίσταση και τον ηρωισμό των Ελλήνων στρατιωτών.

«Τα οχυρά δεν παραδίδονται αλλά καταλαμβάνονται»,

Κάποια από τα πολυβολεία στο Ρούπελ συνέχισαν να μάχονται παρά την συνθηκολόγηση που έγινε, όπως στο πολυβολείο Π8 με τον επικεφαλής Δημήτριο Ίτσιο. Στην ιστορία έμειναν, επίσης, και τα λόγια του αντισυνταγματάρχη Δουράτσου «τα οχυρά δεν παραδίδονται αλλά καταλαμβάνονται». Τα ιστορικά λόγια του βρίσκονται στην είσοδο της στοάς σήμερα αποδίδοντας το μέγεθος του ηρωισμού των Ελλήνων στρατιωτών.

Το Οχυρό Ρούπελ σήμερα είναι προσβάσιμο μέσα από την Εγνατία Οδό που οδηγεί στα ελληνοβουλγαρικά σύνορα και στο τελωνείο του Προμαχώνα. Η είσοδος για να μπει κάποιος στο οχυρό είναι ελεύθερη. Παρόλα αυτά παραμένει πάντα μια στρατιωτική περιοχή που φυλάσσεται. Γι’ αυτό το λόγο οι επισκέπτες πρέπει να παραδώσουν την ταυτότητά τους στην είσοδο και να την πάρουν πίσω κατά την αναχώρησή τους από το στρατιωτικό συγκρότημα.