Λίγο-πολύ όλοι ξέρουμε ότι η εικόνα της Αθήνας σήμερα δεν μοιάζει με αυτή των αρχαίων χρόνων. Τα αξιοθέατα και τα μνημεία μένουν ακόμη να θυμίζουν την παλιά αίγλη και εικόνα που είχε η Αθήνα. Όπως επίσης και τα ποτάμια που είχε. Ακόμη και δίπλα στην Ακρόπολη. Ένα τέτοιο ποτάμι ήταν και ο Ηριδανός. Αποτελεί, μάλιστα, το πρώτο θαμμένο ποτάμι της Αθήνας.
Ηριδανός, το θαμμένο ποτάμι της Αθήνας και η ιστορία του
Ο Ηριδανός, λοιπόν, ήταν ποτάμι της Αρχαίας Αθήνας, συγκεκριμένα παραπόταμος του Ιλισού. Είχε τις πηγές του στον Λυκαβηττό και διέσχιζε την αρχαία πόλη των Αθηνών ξεκινώντας στην ουσία από ανατολικά προς στα δυτικά. Και μπορεί να ήταν ένα από τα πρώτα ποτάμια στην Αθήνα αλλά η τύχη του δεν ήταν καλή. Οι παρεμβάσεις λόγω των ανθρώπινων αναγκών τον εξαφάνισαν κάτω από κατασκευές. Σήμερα αν σε ενδιαφέρει και το ψάξεις θα βρεις μόνο την κοίτη του ποταμού πλάτους δύο μέτρων στον αρχαιολογικό χώρο του Κεραμεικού.
Το ταλαιπωρημένο ποτάμι δίπλα από την Ακρόπολη
Ο Ηριδανός ποταμός είναι σίγουρα, το πλέον ταλαιπωρημένο ποτάμι των Αθηνών. Οι περισσότεροι ξέρουν την ταλαιπωρία που έχει υποστεί ο Κηφισός και ο Ιλισσός αλλά αυτών η ταλαιπωρία κρατά 100 χρόνια και όχι 3.000 όπως του Ηριδανού. Τόσα είναι τα έτη που προσπαθούν να τον διευθετήσουν και να τον υπογειοποιήσουν. Στην Αρχαία Αθήνα, λοιπόν, πήγαζε από τον Λυκαβηττό και διέσχιζε το ιστορικό κέντρο ενώ κατέληγε χύνοντας τα νερά του στον Ιλισσό. Ο Ηριδανός είχε την ατυχία να γειτνιάζει με την Ακρόπολη η οποία πρωτοκατοικήθηκε τουλάχιστον από το 3500 π.Χ. Έτσι ήρθα γρήγορα οι σκέψεις για το πώς θα μπορέσει να “καλυφθεί” για να γίνουν κατοικίες. Τελικά τον υπογειοποίησαν και το μετέτρεψαν σε αποχετευτικό αγωγό. Το ποτάμι είναι τόσα χρόνια θαμμένο που αρκετός κόσμος δεν γνωρίζει σήμερα για την ύπαρξη του. Άλλοι, πάλι, συντηρούν και αναπαράγουν μύθους και μισές αλήθειες σχετικά με αυτό.
Ο Ηριδανός οδηγούσε τα νερά που συνέλεγε προς την περιοχή του Κεραμεικού. Εκεί σχηματιζόταν ένα έλος, δεδομένου ότι τα νερά λίμναζαν εκεί και το οποίο τροφοδοτούνταν από τις εποχιακές υπερχειλίσεις των νερών του Ηριδανού ποταμού.
Το γεγονός αυτό πιστοποιείται αρχικά από γραφές αρχαίων συγγραφέων όπως ο Παυσανίας και ο Δημοσθένης. Έπειτα υπάρχουν καταγεγγραμμένα πολλά στρωματογραφικά δεδομένα ταπό ανασκαφές δεδομένου ότι το στρώμα ιλύος και αργίλου, που αποτελούσε τις αποθέσεις του έλους, βρέθηκε διάτρητο από οπές υδροχαρών φυτών (καλαμιών) που συνιστούσαν τη βλάστηση του υγρότοπου. Η εξάπλωση των λεπτομερών αποθέσεων οδηγεί στη διαπίστωση ότι το τέλμα κάλυπτε συνολική έκταση 3000 τ.μ., έχοντας μήκος 60 μέτρα και πλάτος 50 μέτρα. Η στάθμη των νερών του έλους αυξομειωνόταν ανάλογα με την εποχιακή τροφοδοσία της παροχής του Ηριδανού.
Η Αθήνα έχει πολλά μυστικά και άγνωστες πληροφορίες που μαθαίνουμε εξερευνώντας την…
Ο άγνωστος γιγάντιος Πύργος στην Ακρόπολη που δεν υπάρχει πια
