Τα καφενεία αποτελούν ένα αναπόσπαστο κομμάτι της ελληνικής παράδοσης. Κατεξοχήν, τόπος συνάντησης των αντρών, τα καφενεία ανέκαθεν αποτελούσαν ένα ζωντανό κύτταρο της κοινωνίας. Άλλωστε, λειτουργούσαν πάντα ως πεδίο κοινωνικής συναναστροφής, όπου οι τακτικοί θαμώνες, εκτός από τον ελληνικό καφέ, έπιναν τα ουζάκια ή τη ρακή τους, έπαιζαν κολιτσίνα ή τάβλι και επιδίδονταν σε ατελείωτες συζητήσεις.
Η πολιτική μονοπωλούσε τις συζητήσεις και δεν είναι τυχαίο πως ανέκαθεν τα καφενεία ήταν χωρισμένα σε κομματικές παρατάξεις. Οι μεγαλύτεροι σε ηλικία θυμούνται καλά την εποχή που ήταν χωρισμένα σε όλη την Ελλάδα σε πράσινα και μπλε καφενεία. Αλλά στους χώρους αυτούς, τους ποτισμένους με τσιγάρο, ανάμεσα σε καπνούς, βαβούρα και το ραδιόφωνο να παίζει μουσικούλα, γίνονταν και φιλοσοφικές συζητήσεις, αναπτύσσονταν κοινωνικές επαφές, ενώ δεν ήταν και λίγες οι φορές που κατέληγαν και σε τσακωμούς.
Και θα ήταν λάθος αν έχετε στο νου σας πως τα καφενεία ήταν ο τόπος συγκέντρωσης ανθρώπων από τα λαϊκά στρώματα. Στα παλιά καφενεία της Αθήνας σύχναζαν διανοούμενοι της εποχής, καλλιτέχνες, αλλά και πολιτικοί για ευνόητους λόγους. Επίσης, είχαν και μία μοναδική αίγλη που στο πέρασμα των χρόνων χάθηκε. Σήμερα, όμως, έχουν επιστρέψει, ανανεωμένα και ανοιχτά στο κοινό, αφού πλέον δεν είναι ένας ανδροκρατούμενος τόπος. Και αν τα νέα καφενεία είναι προσαρμοσμένα στη σύγχρονη εποχή, στην Αθήνα υπάρχουν κάποια ιστορικά που λειτουργούν ως συνδετικός κρίκος του παρελθόντος με το παρόν.
Εμείς βρήκαμε τα δύο πιο παλιά καφενεία της Αθήνας, στα οποία θα απολαύσετε τον παραδοσιακό ελληνικό καφέ, ενώ θα αισθανθείτε πως μπαίνετε μέσα σε μια χρονοκάψουλα για ένα ταξίδι στην παλιά Αθήνα.
→ Αίολος: Το ξενοδοχείο που άλλαξε την Αθήνα – Η ιστορία του και πώς είναι σήμερα
Αυτά είναι τα δύο πιο παλιά καφενεία της Αθήνας
Καφενείο Η Ωραία Ελλάς
Δεν νομίζουμε πως υπάρχει κάποιος, ειδικά Αθηναίος που να μην έχει επισκεφτεί έστω μια φορά, το ιστορικό καφενείο της πόλης που πλέον αποτελεί... μουσειακό είδος! Περνώντας την πόρτα, αισθάνεσαι πως παντού ευωδιάζει ιστορία, που ξεπερνά τον έναν αιώνα. Το Καφενείον η Ωραία Ελλάς βρίσκεται στο σημείο που η Πανδρόσου ενώνεται με την Μητροπόλεως (Νο 59), στο Μοναστηράκι, και είναι συστεγασμένο με το Κέντρο Ελληνικής Παράδοσης.
Βέβαια, δεν ήταν πάντα στο σημείο αυτό. Η πρώτη μέρα λειτουργίας του καφενείου, τοποθετείται κάπου στα 1839 το οποίο άνοιξε κάποιος Iταλός με το όνομα, Santo. Σύμφωνα με στοιχεία, Η Ωραία Ελλάς πρωτολειτούργησε στη συμβολή της Ερμού με την Αιόλου για περίπου 40 χρόνια, αποτελώντας ένα από τα πιο πολυτελή καφενεία της πόλης.
Τον Απρίλη του 1841 ο δανός παραμυθάς Χανς Κρίστιαν Άντερσεν επισκέπτεται την Αθήνα, κάνοντας μία στάση στο πολιτικό κέντρο της πόλης, το καφενείο «Bella Grecia». Πιο συγκεκριμένα γράφει χαρακτηριστικά για την Ωραία Ελλάς «Η Aθήνα έχει μερικά ελληνικά ή μάλλον τουρκικά καφενεία κι εκτός από αυτά ένα καινούργιο ιταλικό, τόσο μεγάλο και κομψό, που θα έκανε εντύπωση ακόμα και στο Aμβούργο και το Bερολίνο».
Πολύ γρήγορα, το καφενείο μετατράπηκε στο πολιτικό κέντρο της πόλης με στρατηγούς του Αγώνα, Βαυαρούς αξιωματικούς, πολιτικούς, δημοσιογράφους και επιστήμονες, ξένους περιηγητές και επισκέπτες από την επαρχία να το έχουν καθιερώσει σε «κέντρο πληροφόρησης» αναφορικά με τα νέα της ημέρας, αλλά και τα πολιτικά τεκταινόμενα στην πρωτεύουσα.
Στα χρόνια του Όθωνα, η αστυνομία θεωρούσε ότι ο χώρος ήταν επικίνδυνος εξαιτίας των ιδεών που διακινούνταν από τους αντιμοναρχικούς πελάτες, οι οποίοι έκαιγαν τα φύλλα της φιλοβασιλικής εφημερίδας «Ελπίς». Το 1879, γράφτηκε ο επίλογος στην ιστορία του καφενείου, καθώς έκλεισε και στη θέση του άνοιξε ένα εμπορικό κατάστημα που, ως φόρο τιμής προς την Ωραία Ελλάς, κράτησε το όνομα.
Χρόνια αργότερα, το ιστορικό καφενείο της Αθήνας επανεμφανίστηκε πάνω από τις κεραμοσκεπές της Πανδρόσου και τα παλιά υφασματάδικα της πόλης. Ο γιος του κεφαλλονίτη εμπόρου, Παναγιώτης Γερολυμάτος, το 1980 δημιούργησε το Κέντρο Ελληνικής Παράδοσης. Πρόκειται για ένα ιδιαίτερο μουσείο- εκθετήριο με έργα από το 1800. Κάτω στο κτήριο, μπορείς να κάτσεις στη δροσιά της στοάς που μπορείς να απολαύσεις, εκτός από τον καφέ σου, το ουζάκι σου, αλλά και μεζέδες. Και πάντα, με φόντο τη βαριά ιστορία που κουβαλάει!
→ Τι κρύβεται πίσω από την βαριά πόρτα του ιστορικού κτιρίου στην οδό Ακαδημίας 58;
Καφενείο Η Μουριά
Στα Εξάρχεια, συναντάται η αιωνόβια Μουριά που πρωτάνοιξε το 1915 και πήρε το όνομά της από το δέντρο στην πλευρά της Χαριλάου Τρικούπη, στο νούμερο 87. Μέχρι τον Β’ Παγκόσμιο ήταν μια παράγκα, ενώ έως το 1962 στεγαζόταν σε ένα διώροφο κτήριο που γκρεμίστηκε, έγινε πολυκατοικία και το καφενείο άνοιξε ξανά τις πόρτες του στο ισόγειό της.
Μέσα σε αυτόν τον αιώνα ζωής έχει αλλάξει κάμποσους ιδιοκτήτες, όχι όμως και το ύφος της και το παρελθόν της. Άλλωστε, η Μουριά αποτελούσε ανέκαθεν στέκι ετερόκλητων θαμώνων, αφού από εδώ έχουν περάσει καλλιτέχνες, σκηνοθέτες, συγγραφείς, καθηγητές, πολιτικοί, φοιτητές, αλλά και απλός λαϊκός κόσμος.
Και είναι αυτό το στοιχείο που κάνει το ιστορικό καφενείο να ξεχωρίζει. Όπως και το γεγονός ότι η αίσθηση που πάντα σου αφήνει, είναι πως επισκέπτεσα ένα καφενείο του χωριού σου, όπου ο ένας γνωρίζει τον άλλον. Και ως ένα τέτοιο καφενείο, δεν θα μπορούσαν να απουσιάζουν και οι πολιτικές συζητήσεις με τις γνωστές εντάσεις.
Ταξίδια στην Ελλάδα
→ Ποιος ήταν ο πρώτος ένοικος της οικίας που έμεινε γνωστή ως Οικία Κοκοβίκου
→ Η εκκλησία των 1.000 ετών στο κέντρο της Αθήνας που ίσως δεν έχεις προσέξει
→ Παλιά Αθήνα: Επαγγέλματα που χάθηκαν μέσα στο χρόνο
Ακολουθήστε το exploringgreece.tv σε Facebook και Instagram
Κάντε κλικ στο Google News του Εxploringgreece.tv και πατήστε το κουμπί «Ακολουθήστε» για να ταξιδεύετε στην Ελλάδα
