Ήταν φθινόπωρο του 1904 όταν η Αθήνα και ο Πειραιάς είχαν ήδη ξεκινήσει να εκσυγχρονίζονται και έβλεπαν συνεχώς αλλαγές στην καθημερινότητά τους. Κάποιες από αυτές, μάλιστα, δεν ήταν εύκολο για τον κόσμο να τις διαχειριστεί. Είτε από φόβο είτε ακόμη και από άγνοια. Κάτι τέτοιο συνέβη και τον Σεπτέμβριο του 1904 όταν πραγματοποιήθηκε η ηλεκτροδότηση του ατμοκίνητου σιδηροδρόμου Αθηνών – Πειραιώς. ‘Η αλλιώς ο «Σταμάτης» του Πειραιά.
Ο «Σταμάτης» του Πειραιά και η ιστορία του
Όταν ξεκίνησε τη λειτουργία του ο ατμοκίνητος σιδηρόδρομος ο κόσμος ήταν τρομοκρατημένος σχετικά με την ασφάλειά του. Κι αυτός γιατί θα χρησιμοποιούταν ηλεκτρικό ρεύμα. Χαρακτηριστικό είναι ότι έφταναν στο σημείο να κόβουν μονό εισιτήριο διαδρομής, καθώς δεν είναι σίγουροι ότι θα ταξιδεύσουν με ασφάλεια και θα είναι ζωντανοί για να επιστρέψουν.
Στις 10 Οκτωβρίου το «ηλεκτρικό τρένο» όπως το αποκαλούσαν, διακόπτει τη λειτουργία του. Ήταν όταν ένας νεαρός άνδρας θέλοντας να επιβεβαιώσει τις φήμες που είχε ακούσει για τον κίνδυνο του ηλεκτρικού, προσπάθησε να ρίξει στις γραμμές σίδερο για να προκαλέσει βραχυκύκλωμα. Μετά από λίγο βέβαια συνελήφθη και ο πειραματισμός του απέτυχε. Λίγες μέρες αργότερα, στις 12 Οκτωβρίου, το πρωινό τρένο των οκτώ σταμάτησε ξαφνικά στο ύψος του Μοσχάτου. Το απότομο αυτό σταμάτημα δημιούργησε πανικό στους επιβάτες, οι οποίοι έντρομοι προσπάθησαν να ανοίξουν τις θύρες των βαγονιών για να βγουν, φοβούμενοι ότι θα καούν εξαιτίας κάποιου βραχυκυκλώματος.
Έγινε, μάλιστα, τεράστια προσπάθεια ώστε οι πόρτες να μην ανοίξουν, καθώς τότε ήταν που θα διέτρεχαν το φόβο να πατήσουν οι επιβάτες πάνω στις ηλεκτροφόρες γραμμές. Οι ξαφνικές στάσεις του «ηλεκτρικού τρένου» από κάψιμο ασφαλειών ήταν συχνές, τόσες που ο λαός τελικώς τον βάφτισε «Σταμάτη».
Το γεγονός που σταμάτησε το φόβο του κόσμο για το τρένο
Χρειάστηκε πολύ καιρό για να πειστούν όλοι ότι το τρένο είναι ασφαλές. Μάλιστα σε όλο αυτό το διάστημα οι οι ιδιοκτήτες της άμαξας έκαναν χρυσές δουλειές. Άρχισαν να σταθμεύουν έξω από κάθε σιδηροδρομικό σταθμό και εκτελούσαν τα ίδια δρομολόγια με τον «ηλεκτρικό» στον οποίο οι επιβάτες φοβόντουσαν να μπουν. Τελικά, ένα γεγονός έβαλε στο παρασκήνιο το φόβο για το ατμοκίνητο ηλεκτρικό τρένο. Στις 19 Οκτωβρίου του 1904 ανακοινώνεται ο θάνατος ενός ανθυπολοχαγού του Πυροβολικού Παύλου Μελά που είχε πέσει μαχόμενος μέρες νωρίτερα, στις 13 Οκτωβρίου.
Στις 22 Οκτωβρίου του 1904 τελέστηκε το μνημόσυνο για τον Παύλο Μελά στην Μητρόπολη Αθηνών. Την ημέρα εκείνη οι εργάτες του λιμανιού διέκοψαν την απεργία τους, όπως και οι εργάτες των κυλινδρόμηλων. Ο Πειραιάς έλαβε μια πένθιμο όψη. Πλήθος από όλη την Αττική συγκεντρώθηκε έξω από τη Μητρόπολη Αθηνών για το μνημόσυνο του Παύλου Μελά. Κανείς πλέον δεν αγωνιούσε για το «ηλεκτρικό τρένο» και τους κινδύνους ενός βραχυκυκλώματος και ο φόβος έμεινε απλά ως ανάμνηση των πρώτων ημερών μαζί με το παρατσούκλι ο «Σταμάτης» του Πειραιά.
Με πληροφορίες από Pireorama
Πειραιάς: Το μεγάλο λιμάνι της χώρας μέσα από ρετρό φωτογραφίες
