Τα 9+1 πράγματα που ίσως δεν γνωρίζεις για τα Τρίκαλα

Τα Τρίκαλα Θεσσαλίας είναι μία από τις ωραιότερες ελληνικές πόλεις και από τις λίγες που έχουν το προνόμιο να τις διασχίζει ένας ποταμός, προσδίδοντάς της έναν αέρα πιο... ευρωπαϊκό. Δεν είναι, άλλωστε τυχαίο, ότι πολλοί την αποκαλούν και «Άμστερνταμ της Ελλάδας», και λόγω των ποδηλάτων. Σε κάθε περίπτωση, τα Τρίκαλα εκτός από υπέροχα, είναι κι ένας δημοφιλής προορισμός για σύντομες διακοπές ή για απόδραση το Σαββατοκύριακα, όλες τις εποχές του χρόνου. Ωστόσο, πόσα γνωρίζετε για τη θεσσαλική αυτή πόλη; Ας τα δούμε παρακάτω, γιατί μεταξύ άλλων, στα Τρίκαλα συμβαίνει κάτι που συναντάς σπάνια στην Ελλάδα!

→ Μπάρος: Το θρυλικό πέρασμα και η εμπειρία να οδηγείς στα 1.900 μέτρα υψόμετρο

Τα 9+1 πράγματα που αξίζει να γνωρίζεις για τα Τρίκαλα

Τρίκαλα Θεσσαλία — Πανοραμική άποψη από τα Τρίκαλα

1 Το Δίδυμο Οθωμανικό λουτρό

Στο ισόγειο του κτιρίου των παλαιών φυλακών της πόλης, ανακαλύφθηκε μετά από ανασκαφές ,το δίδυμο οθωμανικό λουτρό. Στέκει εκεί επιβλητικό από τον 16ο αιώνα και βρίσκεται δίπλα στο Ληθαίο ποταμό. Λέγεται «δίδυμο λουτρό» γιατί μπορούσαν να το επισκεφτούν άνδρες και γυναίκες -για τους άνδρες η είσοδος ήταν από τη νότια πλευρά και για τις γυναίκες από τη βόρεια. Η αρχική στέγαση των λουτρών με τους θόλους καταστράφηκε εντελώς, όταν μετατράπηκε σε κρατικές φυλακές.

2 Η γέφυρα των Τρικάλων και ο Σηκουάνας

Η κεντρική πεζογέφυρα του Ληθαίου κατασκευάστηκε στα τέλη του 1888 από γάλλους μηχανικούς, βασισμένη σε σχέδια γεφυρών που βρίσκονται στον Σηκουάνα, ενώ τα μεταλλικά υλικά μεταφέρθηκαν από τη Γαλλία. Παλαιότερα ένωνε την παλιά με τη νέα πόλη, και αποτελούσε τη βασική συνδετήρια γέφυρα των Τρικάλων. Όπως αναφέρεται, για την εποχή εκείνη που κατασκευάστηκε αποτελούσε ένα «μεγαλούργημα και κομψοτέχνημα». 110 χρόνια μετά την κατασκευή της και συγκεκριμένα το 1996, ανακηρύχθηκε από την Πολιτεία, ιστορικό διατηρητέο μνημείο.

3 Το «Ασκληπιείο Τρικάλων»

Στα Τρίκαλα, σύμφωνα με τον Στράβωνα, και συγκεκριμένα στις όχθες του Ληθαίου, γεννήθηκε ο Ασκληπιός, ο πατέρας της ιατρικής. Στην Αρχαία Τρίκκη, μάλιστα, υπήρχε ένα από τα παλαιότερα και φημισμένα, σε όλο τον αρχαίο κόσμο, Ασκληπιεία. Τμήματα της Αρχαίας Τρίκκης αποκαλύπτονται, ήδη από τα τέλη του 19ου αιώνα, μέσω σωστικών ανασκαφών. Σήμερα, ο αρχαιολογικός χώρος, γνωστός και ως «Ασκληπιείο Τρικάλων», βρίσκεται στο κέντρο της πόλης των Τρικάλων, σε απόσταση περίπου 150μ. από την κεντρική πλατεία. Διασώζονται αρχιτεκτονικά κατάλοιπα, από την ύστερη ελληνιστική έως και τη μεσοβυζαντινή περίοδο, αποτελώντας ορατό τεκμήριο της μακραίωνης ιστορίας του μέρους.

4 Το περίφημο ρολόι της πόλης και η λανθασμένη ώρα

Τρίκαλα ρολόι — Το περίφημο ρολόι των Τρικάλων

Δεν υπάρχει κανείς που να μη γνωρίζει για το ρολόι της πόλης και να μην το έχει θαυμάσει, όταν βρεθεί από κοντά. Ωστόσο, πολλοί δεν γνωρίζουν μία ιστορία που αφορά το ρολόι και τη λανθασμένη ώρα που έδειχνε για πολλά χρόνια. Ήταν τον Απρίλιο του 1941, όταν οι βομβαρδισμοί των γερμανικών αεροπλάνων στα Τρίκαλα προκάλεσαν σοβαρές ζημιές στο ρολόι. Προσωρινά οι δείκτες του σταμάτησαν να λειτουργούν, ενώ τα τζάμια που προστάτευαν το μηχανισμό του, θρυμματίστηκαν. Όταν δούλεψε και πάλι το ρολόι, οι κάτοικοι παρατήρησαν ότι πήγαινε 4 λεπτά μπροστά. Και για χρόνια συνέχισε να προπορεύεται της ώρας του Αστεροσκοπείου Αθηνών. Πλέον το ρολόι είναι πλήρως λειτουργικό, δείχνει σωστά την ώρα και μπορεί κανείς να το επισκεφτεί, ενώ ο πύργος του λειτουργεί ως εκθεσιακός χώρος.

5 Τσιτσάνης, το καμάρι των Τρικάλων

Τρίκαλα - Βασίλης Τσιτσάνης — Ο μεγάλος ρεμπέτης του ελληνικού τραγουδιού, Βασίλης Τσιτσάνης, γεννήθηκε και μεγάλωσε στην πόλη το 1915

Πιστεύουμε πως δεν υπάρχει κάποιος που ακούγοντας Τρίκαλα, να μην του έρχεται στο μυαλό ο Βασίλης Τσιτσάνης. Ο μεγάλος ρεμπέτης του ελληνικού τραγουδιού γεννήθηκε και μεγάλωσε στην πόλη το 1915, αν και ο πατέρας του είχε καταγωγή από την Ήπειρο και έφτασε στα Τρίκαλα το 1900. Ο πατέρας του ήταν τσαγκάρης, ενώ από τα 14 παιδιά της οικογένειας, έζησαν μόνο τα 4 - ένα από αυτά και ο μουσικός. Σήμερα, στον πάνω όροφο των παλαιών φυλακών των Τρικάλων λειτουργεί το Κέντρο Έρευνας – Μουσείο Βασίλη Τσιτσάνη, που είναι αφιερωμένο στη ζωή και το έργο του. Και πού να το φανταζόταν, ο σπουδαίος καλλιτέχνης, όταν έγραφε το «Στα Τρίκαλα στα δυο στενά σκοτώσανε τον Σακαφλιά».

6 Η ιστορία του Σακαφλιά

Το τραγούδι είναι γνωστό σε όλους, αλλά πόσοι γνωρίζουν την αληθινή ιστορία του Σακαφλιά, ο οποίος ήταν υπαρκτό πρόσωπο; Το τραγούδι ηχογραφήθηκε το 1939 και ήταν αφιερωμένο στον διαβόητο κακοποιό, Γιώργο Σακαφλιά που καταγόταν από την Αθήνα. Το πραγματικό του όνομα ήταν Χαρίλαος Χαραλάμπους και το «Σακαφλιάς» ήταν το παρατσούκλι του. Σύμφωνα με τις μαρτυρίες ήταν ωραίος άντρας και διαβόητο κουτσαβάκι της εποχής. Το 1926, σε ηλικία 27 ετών, συνελήφθη, και καταδικάστηκε σε φυλάκιση. Μεταφέρθηκε στις φυλακές των Τρικάλων.

Την εποχή εκείνη, κάθε φυλακή είχε και έναν αρχηγό, τον τσιριμπάση, όπως τον αποκαλούσαν. Στη φυλακή των Τρικάλων, τσιρίμπασης ήταν ένας ηλικιωμένος άντρας, ο Αυλωνίτσης, ο οποίος είχε πυροβολήσει έναν ενωμοτάρχη σε μια χαρτοπαιχτική λέσχη. Ο Σακαφλιάς θέλησε να διεκδικήσει τη θέση του και σε ένα παιχνίδι, λέγεται πως τον κλώτσησε. Αυτός κράτησε την ψυχραιμία του, όμως, ο νεαρός Σακαφλιάς, χωρίς να το γνωρίζει είχε «υπογράψει» την καταδίκη του.

Λίγες ημέρες μετά, ο Αυλωνίτσης τον κάλεσε στο κελί του και με ένα κοφτερό ξυράφι του κατάφερε αλλεπάλληλα πισώπλατα χτυπήματα, με τον Σακαφλιά να ξεψυχά. Όταν έγινε το περιστατικό το 1927, ο Τσιτσάνης ήταν παιδί ακόμα. Αργότερα όμως μεγαλώνοντας, θέλησε να γράψει ένα τραγούδι για τον κακοποιό - ήταν τότε κατά κάποιο τρόπο της μόδας - κάνοντάς τον με το τραγούδι του, θρύλο. «Στα Τρίκαλα στα δυο στενά, σκοτώσανε τον Σακαφλιά. Δυο μαχαιριές του δώσανε και κάτω τον ξαπλώσανε», λέει ο στίχος. Τα δυο στενά που αναφέρει ο Τσιτσάνης, είναι οι δύο διάδρομοι του προαυλίου της φυλακής Τρικάλων που κυκλώνουν τους θαλάμους των κρατουμένων.

7 Τόπος μεγάλων μουσικών

Η αλήθεια είναι πως τα Τρίκαλα έχουν βγάλει σπουδαίος τραγουδιστές και συνθέτες. Εδώ, γεννήθηκαν ο Απόστολος Καλδάρας (7 Απριλίου 1922), ο Δημήτρης Μητροπάνος (2 Απριλίου του 1948), ο Κώστας Βίρβος (29 Μαρτίου 1926), του οποίου ο πατέρας ήταν πλούσιος τυρέμπορας. Η πόλη έχει βγάλει κι έναν σπουδαίο πολιτικό, τον Ευάγγελο Αβέρωφ, ο οποίος γεννήθηκε στα Τρίκαλα αν και η οικογένειά του είχε καταγωγή από το Μέτσοβο.

8 Ο Μύλος των Ξωτικών

Τρίκαλα - Μύλος των Ξωτικών — Μύλος Ματσόπουλου, ο Μύλος των Ξωτικών

Ήταν 9 Δεκεμβρίου του 2011 όταν ο... «Άη Βασίλης» μεταμόρφωσε τον Μύλο Ματσόπουλου, στο μεγαλύτερο Χριστουγεννιάτικο θεματικό πάρκο της Ελλάδας, τον Μύλο των Ξωτικών. Τα παλιά φουγάρα πήραν μπροστά και από τότε δουλεύουν ασταμάτητα κάθε Χριστούγεννα, με τη φήμη του να έχει πλέον ξεπεράσει τα σύνορα της χώρας. Ο Μύλος Ματσόπουλου, να σημειώσουμε εδώ, λειτούργησε για έναν αιώνα (1884 – 1984) και ήταν ο πρώτος βιομηχανικός αλευρόμυλος που χτίστηκε στην Ελλάδα και ο μεγαλύτερος των Βαλκανίων. Πλέον αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα μνημεία βιομηχανικής κληρονομιάς της χώρας.

9 Η χειρότερη φονική φυσική καταστροφή της Ελλάδας

Θεσσαλία - Τρίκαλα — Το 1907 σημειώθηκε στα Τρίκαλα μια μεγάλη φυσική καταστροφή

Μια από τις χειρότερες φυσικές καταστροφές που έχουν πλήξει ποτέ τη χώρα μας, σημειώθηκε στις 4 Ιουνίου του 1907, στα Τρίκαλα, όταν πλημμύρισε ο Ληθαίος ποταμός, οδηγώντας στον θάνατο περισσότερους από 100 ανθρώπους καταγεγραμμένους. Γιατί σύμφωνα με δημοσιεύματα, ήταν εκατοντάδες και οι αγνοούμενοι. Η σφοδρή καταιγίδα που έπληξε την πόλη, είχε τοπικό χαρακτήρα (έβρεξε σχεδόν μόνο στα όρια της υδρογραφικής λεκάνης του Ληθαίου ποταμού και σε κάποιες γειτονικές περιοχές), αφήνοντας πίσω ανυπολόγιστες ζημιές, εκατοντάδες νεκρούς και χιλιάδες άστεγους. Το περίεργο είναι πως οι περιοχές γύρω από το Φρούριο δεν χτυπήθηκαν από την καταστροφική πλημμύρα.

10 Η πόλη που αγαπάει το ποδήλατο

Τρίκαλα ποδήλατα — Τρίκαλα, η πόλη που αγαπάει τα ποδήλατα

Τα Τρίκαλα είναι μια πόλη με μεγάλη ποδηλατική κουλτούρα και με χιλιάδες ποδήλατα να την κατακλύζουν καθημερινά. Οι κάτοικοι (αλλά και οι επισκέπτες) χρησιμοποιούν το ποδήλατο στην καθημερινότητά τους, ακόμα και ως βασικό μέσο μετακίνησης. Όπως διαβάζουμε, στα Τρίκαλα κυκλοφορούν πάνω από 30.000 ποδήλατα, δηλαδή 1 ποδήλατο ανά 2,5 κατοίκους. Ένας πολύ ιδιαίτερος τύπος ποδηλάτου που θα συναντήσετε στην πόλη, είναι ο Ματρακάς. Πρόκειται για ένα μοντέλο αντίκα, που χρησιμοποιήθηκε ευρέως στις δεκαετίες του 50΄,60΄ και 70΄ και έγινε ξανά δημοφιλές.