Όταν η Αθήνα ήταν μια επαρχία περίπου 120.000 κατοίκων

Μπορεί σήμερα η Αθήνα να είναι μια πρωτεύουσα εκατομμυρίων κατοίκων αλλά πριν από περίπου έναν αιώνα τα πράγματα δεν ήταν ακριβώς έτσι. Για την ακρίβεια αποτελούσε μια επαρχία. Μια μικρή αναπτυσσόμενη πόλη. Η Αθήνα του 1900 ήταν πολύ διαφορετική από τη σημερινή όψη της πόλης.

Η Αθήνα και η οικονομία της

Εκεί την περίοδο στην Αθήνα βρισκόταν σε άνθιση το εμπόριο όπως και οι βιοτεχνίες, μεγάλη οικοδομική δραστηριότητα που έδινε δουλειά σε αρκετά από τα πάρα πολλά διαθέσιμα εργατικά χέρια. Ωστόσο, βεβαίως υπήρχε μεγάλη φτώχια, πράγμα που μπορούσε να διακρίνει κανείς εύκολα στους δρόμους. Σε ανάπτυξη βρισκόταν και η βιομηχανία που χρησιμοποιούσε ως κινητήρια δύναμη τον ατμό.

Στην περιοχή του Κεραμεικού, στην Αθήνα έβρισκε κανείς τον αλευρόμυλο των Μουζάκηδων ενώ στην οδό Αιόλου η σοκολατοποιία του Σπύρου Παυλίδη. Έχει ήδη δημιουργηθεί το Μεταξουργείο του Α. Δουρούτη, ο οποίος αγόρασε το παλιό εργοστάσιο της «Αγγλικής Σηρικής Εταιρίας» και το εκσυγχρόνισε. Αυτά ήταν τα μεγαλύτερα εργοστάσια που θα έβρισκε κανείς στο κέντρο της νεοσύστατης πρωτεύουσας του ελληνικού κράτους.

Μια επαρχία του 1900

Μετά το 1900 η Αθήνα είχε πληθυσμό περίπου 120.000 ανθρώπων. Νωρίτερα, δε, όταν έγινε πρωτεύουσα του ελληνικού κράτους ο αριθμός των κατοίκων ήταν πολύ μικρότερος.

Το θέμα για τον πληθυσμό ανέπτυξε με ακρίβεια ο ιστορικός Λεωνίδας Καλλιβρετάκης, στην ηλεκτρονική έκδοση της έκδοσης η «Αρχαιολογία της πόλης των Αθηνών» του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών. «Όταν έγινε η επιλογή της ως Πρωτεύουσας, η Αθήνα ήταν ένα χωριό 4.000 κατοίκων και ο Πειραιάς μια ασήμαντη ιχθυόσκαλα». «Ήσαν δε τότε [1834] αι Αθήναι κωμόπολις 10 ή 12.000 κατοίκων, πλήρης ερειπίων, ολίγας οικίας παρά τους πρόποδας της Ακροπόλεως έχουσα».

Κάθε συνοικία στην Αθήνα μπορούμε, με σιγουριά, να πούμε ταυτιζόταν με ένα διαμέρισμα της Ελλάδας. Το καταλάβαινε κανείς και από τα γλωσσικά ιδιώματα αλλά και τα προϊόντα που πωλούσαν. Οι Ηπειρώτες είχαν τους φούρνους και ήταν και κουλουράδες. Οι Θεσσαλοί ήταν πλανόδιοι πωλητές με ζεστά κάστανα, σαλέπι και ξηρούς καρπούς. Οι Μυκονιάτες και οι Αναφιώτες ήταν οι καλύτεροι τεχνίτες. Τους Αρκάδες θα τους έβρισκες στην Ομόνοια κυρίως ως εφημεριδοπώλες, μεταφορείς και στιλβωτές. Οι Ζακυνθινοί πωλούσαν στην Αθήνα αρώματα και γλυκά κυρίως μαντολάτο ενώ οι Ρουμελιώτες κτηνοτρόφοι, με τις στάνες και τα γιδοπρόβατα, ήταν στις περιοχές Πετραλώνων, Αμπελοκήπων, Τουρκοβουνίων, Πεδίου Άρεως και Παγκρατίου.